Beslenmek, bir ekip yaşamsal işlevlerimizi yerine getirmek ve günlük işlerimizi yapabilmemiz için gerekli enerjiyi sağladığımız rutin bir davranışımızdır. Fakat ruhsal, biyolojik ve toplumsal niçinlerin de tesiriyle yeme davranışlarında bozulmalar meydana gelebilmektedir. Yeme bozukluğu ile birlikte beslenmek artık hayatta kalma hedefini yitirerek hayatın merkezi haline gelir. Kişi vaktinin büyük bir kısmını yemek ya da yememek üzerine korkulu bir biçimde düşünerek geçirir; bu kanıların tesiri ile davranışlarını şekillendirir. Bu durum kişinin kendisini, iş hayatını, aile yaşantısını ve toplumsal alakalarını olumsuz tarafta etkilemeye başlar.
Yeme bozukluklarının niçinleri tam olarak bilinmese de çocukluk periyodunda yaşanan olumsuz ya da travmatik olaylar, inançsız bağlanma, erken ergenliğe girmiş olmak, denetimci bir ailede büyümüş olmak risk faktörleri olarak görülmektedir. Bu risk faktörleri ile birlikte günümüzde medyanın zayıf olmayı hoşluk ve muvaffakiyet olarak gösteriyor olması yeme bozukluklarının artmasına niye olmaktadır.
YEME BOZUKLUĞU TÜRLERİ
PİKA; Kişinin besin pahası taşımayan (iplik, saç, boya, kâğıt, silgi vb.), yenilemeyecek unsurları yinelayıcı bir biçimde yemesi ile kendini gösterir. Pika anemi ve kurşun zehirlenmesi üzere tıbbi bozukluklara niye olabilmektedir.
GERİ ÇIKARMA (GEVİŞ GETİRME) BOZUKLUĞU; Kişi yeni yuttuğu bir besini zorlama olmadan yenidendan ağzına getirir ve bir daha çiğneyerek yutar ya da ağzından atar.
KAÇINGAN/KISITLI YİYECEK ALIMI BOZUKLUĞU; Kişinin kilo alma ya da vücut algısı ile ilgili rastgele bir tasa yaşamadığı biçimde devamlı bir biçimde yiyeceklerden kaçınması yahut yiyecek kısıtlamasında bulunması. Yiyecek alımının kısıtlanmasının niçinleri; iştahı ve yemeyi bozan fizikî ağrılar, yaygın anksiyete, yaşanan olumsuz hisler olabilmektedir.
ANOREKSİYA NERVOZA; Kişinin zayıf bir vücuda sahip olma isteği ve kilo almaktan çok korkması ile besin alımını çok derecede kısıtlaması, kendini kusturması, laksatif kullanımı ve çok antrenman yapması birebir vakitte beden yükünün ya da biçiminin algılanmasında bozulma eşlik eder. Yetersiz beslenme ve düşük beden tartısına bağlı olarak; amenore (adet gorememe), kemik erimesi, bedende kıllanma, kalp ritim bozukluğu üzere tıbbi rahatsızlıklar görülebilir.
BULUMİYA NERVOZA; yenidenlayan tıkınırcasına yeme ataklarının akabinde telafi davranışlarının (kendini kusturma, laksatif kullanma, çok idman yapma ve yemek yememe vb.). Kişi kendini kilosu ve görünümüyle yargılar. Kişi yeme ataklarından daha sonra suçluluk hisseder. hem de kişi yeme atağından daha sonra kendini kusturarak yediğini çıkardığı için kilosu olağan düzeyde seyreder. yenidenlayan kusma davranışlarından dolayı deride sertleşme, kalınlaşma, diş çürümesi ve tükürük bezlerinde büyüme üzere bir kadro tıbbi rahatsızlıklar yaşanır.
TIKINIRCASINA YEME BOZUKLUĞU; Kişi tıpkı vakit dilimi ve şartlarda yiyebileceğinden hayli daha fazla besini kısa müddet ortasında tüketir ve yeme atağı daha sonrasında suçluluk hissetmesine karşın rastgele bir telafi davranışında bulunmaz. Kişi çok ölçüde yemek yeme davranışını engelleyemez ve yeme atağı yinelanır.
YEME BOZUKLUĞUNUN TEDAVİSİ
Beşerler yeme bozukluğu olduğunu fark etmeyebilir yahut bu davranışlarından utandıkları yahut suçluluk hisleri yaşadıkları için yeme bozukluğunu saklama eğilimi gösterebilirler. Kişi yeme bozukluğu konusunda yardım istediği vakit arkadaşlarının ve ailelerinin onları eleştireceğinden, dışlayabileceğinden korkarlar. bununla birlikte tedavinin onlara kilo aldırabileceğini düşünürler. Bu niçinle tedavide motivasyonları düşük olabilir ya da tedaviye yeme bozukluğuna bağlı yaşanılan tıbbi rahatsızlıklardan dolayı başvurabilirler. Yeme bozukluğunun tedavisinde asıl gaye kilo almak ya da kilo vermek değildir. Kişinin yemek, kilo ve vücut algısı ile ilgili yaşadığı dertler; kişiyi temelde yaşadığı problemlerden uzaklaştırır. Bu niçinle tedavide kıymetli olan kişinin üzerini kapattığı temel soruna odaklanabilmektir.
Yeme bozukluğunun bir tercih olmadığı ve yaş, ırk, sosyo-ekonomik statü, cinsel tercih, vücut yapısı, kilo farkı gözetmeksizin her bayanı ve erkeği etkileyebileceği unutulmamalıdır.
Yeme bozukluklarının niçinleri tam olarak bilinmese de çocukluk periyodunda yaşanan olumsuz ya da travmatik olaylar, inançsız bağlanma, erken ergenliğe girmiş olmak, denetimci bir ailede büyümüş olmak risk faktörleri olarak görülmektedir. Bu risk faktörleri ile birlikte günümüzde medyanın zayıf olmayı hoşluk ve muvaffakiyet olarak gösteriyor olması yeme bozukluklarının artmasına niye olmaktadır.
YEME BOZUKLUĞU TÜRLERİ
PİKA; Kişinin besin pahası taşımayan (iplik, saç, boya, kâğıt, silgi vb.), yenilemeyecek unsurları yinelayıcı bir biçimde yemesi ile kendini gösterir. Pika anemi ve kurşun zehirlenmesi üzere tıbbi bozukluklara niye olabilmektedir.
GERİ ÇIKARMA (GEVİŞ GETİRME) BOZUKLUĞU; Kişi yeni yuttuğu bir besini zorlama olmadan yenidendan ağzına getirir ve bir daha çiğneyerek yutar ya da ağzından atar.
KAÇINGAN/KISITLI YİYECEK ALIMI BOZUKLUĞU; Kişinin kilo alma ya da vücut algısı ile ilgili rastgele bir tasa yaşamadığı biçimde devamlı bir biçimde yiyeceklerden kaçınması yahut yiyecek kısıtlamasında bulunması. Yiyecek alımının kısıtlanmasının niçinleri; iştahı ve yemeyi bozan fizikî ağrılar, yaygın anksiyete, yaşanan olumsuz hisler olabilmektedir.
ANOREKSİYA NERVOZA; Kişinin zayıf bir vücuda sahip olma isteği ve kilo almaktan çok korkması ile besin alımını çok derecede kısıtlaması, kendini kusturması, laksatif kullanımı ve çok antrenman yapması birebir vakitte beden yükünün ya da biçiminin algılanmasında bozulma eşlik eder. Yetersiz beslenme ve düşük beden tartısına bağlı olarak; amenore (adet gorememe), kemik erimesi, bedende kıllanma, kalp ritim bozukluğu üzere tıbbi rahatsızlıklar görülebilir.
BULUMİYA NERVOZA; yenidenlayan tıkınırcasına yeme ataklarının akabinde telafi davranışlarının (kendini kusturma, laksatif kullanma, çok idman yapma ve yemek yememe vb.). Kişi kendini kilosu ve görünümüyle yargılar. Kişi yeme ataklarından daha sonra suçluluk hisseder. hem de kişi yeme atağından daha sonra kendini kusturarak yediğini çıkardığı için kilosu olağan düzeyde seyreder. yenidenlayan kusma davranışlarından dolayı deride sertleşme, kalınlaşma, diş çürümesi ve tükürük bezlerinde büyüme üzere bir kadro tıbbi rahatsızlıklar yaşanır.
TIKINIRCASINA YEME BOZUKLUĞU; Kişi tıpkı vakit dilimi ve şartlarda yiyebileceğinden hayli daha fazla besini kısa müddet ortasında tüketir ve yeme atağı daha sonrasında suçluluk hissetmesine karşın rastgele bir telafi davranışında bulunmaz. Kişi çok ölçüde yemek yeme davranışını engelleyemez ve yeme atağı yinelanır.
YEME BOZUKLUĞUNUN TEDAVİSİ
Beşerler yeme bozukluğu olduğunu fark etmeyebilir yahut bu davranışlarından utandıkları yahut suçluluk hisleri yaşadıkları için yeme bozukluğunu saklama eğilimi gösterebilirler. Kişi yeme bozukluğu konusunda yardım istediği vakit arkadaşlarının ve ailelerinin onları eleştireceğinden, dışlayabileceğinden korkarlar. bununla birlikte tedavinin onlara kilo aldırabileceğini düşünürler. Bu niçinle tedavide motivasyonları düşük olabilir ya da tedaviye yeme bozukluğuna bağlı yaşanılan tıbbi rahatsızlıklardan dolayı başvurabilirler. Yeme bozukluğunun tedavisinde asıl gaye kilo almak ya da kilo vermek değildir. Kişinin yemek, kilo ve vücut algısı ile ilgili yaşadığı dertler; kişiyi temelde yaşadığı problemlerden uzaklaştırır. Bu niçinle tedavide kıymetli olan kişinin üzerini kapattığı temel soruna odaklanabilmektir.
Yeme bozukluğunun bir tercih olmadığı ve yaş, ırk, sosyo-ekonomik statü, cinsel tercih, vücut yapısı, kilo farkı gözetmeksizin her bayanı ve erkeği etkileyebileceği unutulmamalıdır.