Ruhsal hastalıklar, bireyin toplumdan dışlanmasına kadar giden sonuçlara dahi yol açabiliyor fakat her insanın başına gelebilecek bir durum olduğunu unutmamalıyız ve ruhsal hastalığa sahip insanları yakından anlamaya çalışmak atabileceğimiz birinci adım olabilir.
Sinema ise bize bu gerçekliği sunan tahminen de en yeterli yollardan birisidir. Sinema tarihinde, bir yandan ilgi alımlı de olması sebebiyle
psikolojik rahatsızlıklara sahip olan karakterlerle oluşturulmuş sinemalar oldukça fazla. İçeriğimizde konusu yahut içerdiği karakterlerle ruhsal hastalıkları daha yakından öğrenebileceğiniz sinemaları derledik.
Psikolojik hastalıklara sahip karakterlerin olduğu sinemalar:
Şizofreni
Borderline Kişilik Bozukluğu
Bipolar Kişilik Bozukluğu
Obsesif Kompülsif Bozukluk
Madde Bağımlılığı
Depresyon
Şizoid Kişilik Bozukluğu
Narsistik Kişilik Bozukluğu
Antisosyal Kişilik Bozukluğu
Dissosiyatif Kişilik Bozukluğu
Uyku Bozukluğu
Karısını öldürme hatasıyla yargılanan bir adamın akıl karıştıran öyküsü: Lost Highway
- Tür: Gizem, Gerilim
- Yıl: 1997
- Yönetmen: David Lynch
- Oyuncular: Bill Pullman, Patricia Arquette, John Roselius
- IMDb: 7.6
Filmleriyle akıl karıştırmayı seven usta direktör
David Lynch’in klasiklerinden biri olan Lost Highway sineması, müzisyen olan Fred Madison’un evli olduğu bayanı öldürme sebebiyle suçlanması akabinde gelişen olayları mevzu ediniyor. Fred, karısının geçmişi hakkında hiç bir şey bilmiyordur. Evliliklerinin bir evresinde, karısının kendisini aldatacağı niyetine kapılır. Bir gün karısının ölmesi kararı hatalı olarak görülen Fred, mahpusa girer. Bu sırada yaşadığı
kişilik bölünmesi ise olayların tuhaf bir hal almasına sebep olur.
Ünlü matematikçi John Nash’in hastalığı ve zekası ile geçen bir biyografi sineması: A Beautiful Mind
- Tür: Biyografi, Dram
- Yıl: 2001
- Yönetmen: Ron Howard
- Oyuncular: Russell Crowe, Ed Harris, Jennifer Connelly
- IMDb: 8.2
A Beautiful Mind,
ünlü matematikçi John Nash’in hayatından uyarlanmış bir biyografi sinemasıdır. John Nash, çocukluğundan beri matematiğe olan özel ilgisi ve yeteneği yardımıyla Princeton Üniversitesinde kazandığı bursla tahsil görmeye başlar. Öğrencilik hayatında gördüğü hayallerle birlikte yavaş yavaş kendi gerçekliğini yaratmaya başlar. Mezuniyetinden daha sonra ise
paranoid şizofreniye kadar ilerleyen hastalığı sebebiyle güç yıllar geçirir. A Beautiful Mind, kazandığı ödüllerle de pek ses getiren bir sinema olmuştur.
Gerçek bir öyküden uyarlanma baba-oğul münasebetinin değeri: Shine
- Tür: Biyografi, Dram, Müzik
- Yıl: 1996
- Yönetmen: Scott Hicks
- Oyuncular: Geoffrey Rush, Armin Mueller-Stahl, Justin Braine
- IMDb: 7.7
Shine, dünyaca
ünlü piyanist David Helfgott’un biyografisinden uyarlanmıştır. David, baba baskısıyla büyümüş ve Musevi bir ailenin çocuğudur. vakit içinde, müzik konusunda olağan dışı bir yeteneğe sahip olduğu ortaya çıkar. David, ailesinden uzakta olan bir akademiden aldığı bursla birlikte kendine yeni bir hayat kurmaya başlar. Fakat çocukluğunda babasıyla olan irtibatının de tesiriyle ortaya çıkan psikoloik problemleri hayatının seyrini değiştirir.
Borderline Kişilik Bozukluğu
Tek gecelik ilgi daha sonrası bağımlı hale gelen bir bayan ve evli bir adam: Fatal Attraction
- Tür: Dram, Gerilim
- Yıl: 1987
- Yönetmen: Adrian Lyne
- Oyuncular: Michael Douglas, Glenn Close
- IMDb: 6.9
Film, karısı ve kızı ile memnun bir hayat süren avukat Dan Gallagher’ın, evliyken yaşadığı
tek gecelik bir ilgi daha sonrası başına gelen olayları mevzu ediniyor. Dan, karısının bir günlüğüne kent haricinde olmasını fırsat bilerek Alex isminde bir bayanla tek gecelik bir bağlantı yaşar. Dan, Alex’le yaşadığı bu geceyi unutmak ve ömrüne devam etmek istese de Alex’in Dan’i bırakmaya niyeti yoktur. Alex, bu bağlantıyı sürdürmek ismine uğraşlarının dozunu giderek arttırır ve olay
tedirgin edici bir hal almaya başlar.
Stephen King romanından uyarlama ruhsal tansiyon sineması: Misery
- Tür: Ruhsal, Gerilim
- Yıl: 1990
- Yönetmen: Rob Reiner
- Oyuncular: James Caan, Kathy Bates, Richard Farnsworth
- IMDb: 7.8
Misery,
Stephen King’in tıpkı isimli romanından uyarlanan bir ruhsal tansiyon sinemasıdır. Sinemada, tanınan bir müellif olan Paul Sheldon, seri maceralar yazdığı kitabındaki Misery ismindeki karakterini öldürüp kitabını bitirmeye karar verir. Bu sırada Paul, taşrada geçiridiği bir otomobil kazasından yaralı olarak kurtulur ve onu
Annie Wilkes isimli bir bayan talih yapıtı bulup kurtarır. Annie, Paul’un sıkı bir hayranıdır ve Misery’i anlattığı kitabı da çok sever. Son kitabı da okuyan Annie, Misery karakterinin vefatına pek öfkelenir. Bu sırada kitabın muharriri olan Paul’un konutunda olmasından dolayı da onu sakatlayarak kendi konutuna yatağa bağımlı hale getirir ve olaylar gelişir.
Borderline ve sosyopat olan iki hanımın ilgisi: Girl, Interrupted
- Tür: Biyografi, Dram
- Yıl: 1995
- Yönetmen: James Mangold
- Oyuncular: Winona Ryder, Angelina Jolie, Clea DuVall
- IMDb: 7.3
İntihar etme teşebbüsünde bulunan Susanna isminde genç bir bayan,
kişilik bölünmesi teşhisiyle bir psikiyatri kliniğine yatırılır. Genç bir müellif adayı olan Susanna, yatırıldığı klinikte vakit içinde işçi ve hastalar ile derin alakalar kurmaya başlar. Susanna, intihar ettiğini kabul etmediği için
hastaniçin kaçış yollarını ararken, klinikteki
sosyopat teşhisi konulan Lisa ismindeki öteki bir hasta ve onun arkadaş kümesiyle tanışır. Susanna ve Lisa içindeki bağ gittikçe farklı bir hal almaya başlar.
Bipolar Kişilik Bozukluğu
Ünlü muharrir Virginia Woolf’un manik depresif geçen bir günü: The Hours
- Tür: Dram, Romantik
- Yıl: 2002
- Yönetmen: Stephen Daldry
- Oyuncular: Meryl Streep, Nicole Kidman, Julianne Moore
- IMDb: 7.5
Nicole Kidman, Julianne Moore, Meryl Streep üzere usta isimleri bir ortaya getiren sinema üç farklı vakitte yaşayan bayanların bir gününü bahis ediniyor. Sinemada, Nicole Kidman ünlü bayan müellif
Virginia Woolf’u canlandırıyor. Virginia Woolf, muharrir olması haricinde yaşadığı ruhsal sıkıntılarla da tanınıyor. Kendisinin
bipolar bozukluğu vardır ve sinemada manik depresif devrinin yaşandığı bir gün ele alınır. Aldığı ödüllerle de kendisinden sıkça kelam ettiren sinema, bipolar bozukluğun tesirini daha yakından görmemize de imkan sağlıyor.
Bipolar bir adam ve aşık olduğu bayanla alakası: Delibal
- Tür: Dram, Romantik
- Yıl: 2015
- Yönetmen: Ali Bilgin
- Oyuncular: Leyla Lydia Tuğutlu, Çağatay Ulusoy
- IMDb: 6.7
Listeye, bir Türk sineması olan Delibal ile devam ediyoruz. Sinemada,
bipolar hastası olan mimarlık öğrencisi Barış ve Füsun içindeki münasebet ele alınıyor. Barış, Füsun’u görünce aşık olur ancak Füsun, bursla okuduğu okulunu bir an evvel bitirip mesleğine odaklanmaktan öteki bir şey düşünmeyen ve aşka vakit ayırmak istemeyen genç bir bayandır. Barış’ın hastalığı ekseninde Füsun ve Barış içindeki ilginin seyri de değişir.
Obsesif Kompülsif Bozukluk
Takıntılı bir adamın değişimi: As Good as It Gets
- Tür: Komedi, Dram, Romantik
- Yıl: 1997
- Yönetmen: James L. Brooks
- Oyuncular: Jack Nicholson, Helen Hunt, Greg Kinnear
- IMDb: 7.7
Başarılı bir müellif olan Melvin Udall,
obsesif kompulsif bozukluğu sebebiyle çok güç bir insandır. Musevilerden ve siyahilerden pek hoşlanmaz, bunu da göstermekten pek çekinmez. Eş cinsel komşusu Simon ile de pek anlaşamazken, Simon’un kaza yapıp hastaneye kaldırılmasından dolayı ona yardım etmek zorunda kalır ve vakit içinde ortalarında hiç
beklemediği bir dostluk oluşmaya başlar. Usta oyuncu
Jack Nicholson’un başrolde olduğu sinema, obsesif kompulsif bozukluğun hayatı ne derece etkileyebileceğini göstermek için ülkü sinemalardan biri.
Bağımlılığın yıkıcı tesirini çarpıcı biçimde gösteren bir sinema: Requiem for a Dream
- Tür: Dram
- Yıl: 2000
- Yönetmen: Darren Aronofsky
- Oyuncular: Jared Leto, Ellen Burstyn, Jennifer Connelly
- IMDb: 8.3
Requiem for a Dream, husus bağımlılığını çarpıcı biçimde anlatan en âlâ sinemalardan biri. Sinemada,
uyuşturucu bağımlısı Harry isminde bir genç ve onun
televizyon bağımlısı annesi içinde geçen gelgitli bir münasebet. Harry, günden güne uyuşturucu batağına daha fazla batarken annesinin ise tek hayat maksadı televizyonda izlediği yarış programına katılmaktır. Sinema, görselliği, müzikleri, oynuculukları, senaryosu, kurgusuyla çok ilgi çekmiş ve biroldukça mükafata layık görülmüştür.
Uyuşturucu bağımlılığı etrafında dönen arkadaşlıklar: Trainspotting
- Tür: Dram
- Yıl: 1996
- Yönetmen: Danny Bu türlü
- Oyuncular: Ewan McGregor, Ewen Bremner, Jonny Lee Miller
- IMDb: 8.1
Irvine Welsh’in birebir isimli romanından uyarlanan Trainspotting sineması, 20’li yaşlarında olan Mark Renton ve arkadaşlarının
uyuşturucu bağımlılığı çevresinde gelişen arkadaşlıklarını husus ediniyor. Mark ve arkadaşları, her güne yalnızca daha fazla uyuşturucu bulmak için uyanan, hayatta bir gayesi olmayan ve her gittiği yerde sorun çıkaran tiplerdir. Bağımlılıkları arttıkça hayatları da tehlikeye girer ve Mark bir süre daha sonra bu durumdan çıkmak zorunda olduklarını farkına varır. Sinema, biroldukça ülkede uyuşturucuya özendirdiği nedeni öne sürülerek tartışmaya yol açsa da unsur bağımlılığının ne üzere meselelere yol açabileceğine dair çarpıcı sinemalardan biri.
Depresyon yaşayan gerçekçi bir animasyon karakterinin kıssası: Anomalisa
- Tür: Animasyon, Güldürü, Dram
- Yıl: 2015
- Yönetmen: Charlie Kaufman, Duke Johnson
- Seslendirmenler: David Thewlis, Jennifer Jason Leigh, Tom Noonan
- IMDb: 7.2
Stop-motion animasyon sineması olmasıyla listedeki başka sinemalardan ayrılan Anomalisa, beşerlerle bağlantı kurmakta zorlanan bir kitap muharriri Michael Stone’un çıktığı bir iş gezisi kararı yaşadıklarını bahis ediniyor. bayağı bir hayat yaşayan Michael, kaldığı otelde Lisa isminde bir bayanla tanışır. Lisa, Michael’in hayata olan bakışını değiştirecektir. İtibarlı şenliklerde aldığı ödüllerle ismini duyuran Anomalisa,
depresyon yaşayan bir insanın gündelik ömrünü başarılı biçimde aktarıyor.
Depresyonun eşiğinde bir hanımın terapiyle değişen hayatı: Cake
- Tür: Dram
- Yıl: 2014
- Yönetmen: Daniel Barnz
- Oyuncular: Jennifer Aniston, Adriana Barraza, Anna Kendrick
- IMDb: 6.4
Filmde, Claire isminde kendi halinde yaşayan ve insanlardan kendini soyutlamış bir bayan husus ediniyor. Claire’in, hayattaki tek bağı hem arkadaşı tıpkı vakitte bakıcısı olan Silvana’dır. Kronik ağrılarından ve külfetlerinden kurtulmak için bir
terapi kümesine giden Claire’in istikrarı, kümedeki bir arkadaşının ani intihar haberiyle alt üst olur. İntihar eden Nina ile birbirlerini fazlaca tanımıyor olmalarına karşın hayallerinde görmeye başlayan Claire, Nina’nın intihara kadar giden sürecini merak ederek araştırmaya başlar.
Modern bir durum güldürüsü sineması: Bartleby
- Tür: Güldürü, Dram, Gizem
- Yıl: 2001
- Yönetmen: Jonathan Parker
- Oyuncular: David Paymer, Crispin Glover, Glenne Headly
- IMDb: 6.4
Bartleby, Herman Melville’in tıpkı isimli kısa hikayesinden uyarlama bir
Amerikan güldürü drama sinemasıdır. Melville’nin öyküsünden ayrılarak, olayı çağdaş bir ofise yerleştiren sinema
durum güldürüsü mizahı yapıyor. Ofiste yeni işe başlayan Bartleby karakteri, başlangıçta her işi fazlaca uygun yürüterek örnek bir çalışan olmuştur. Lakin bir süre daha sonra asıl karakteri keşfedilen ve aslında çalışmaya hiç uygun olmadığı görülen Bartleby, buna karşın ofiste çalışmaya devam eder.
Şizoid kişilik bozukluğuna sahip Bartleby karakteri, bu ruhsal hastalığı biraz daha yakından tanımak isteyenler için kült üretimlerden biri.
Narsistik Kişilik Bozukluğu
Hollywood’un ortasından bir narsisizm öyküsü: Sunset Boulevard
- Tür: Dram, Film-Noir
- Yıl: 1950
- Yönetmen: Billy Wilder
- Oyuncular: William Holden, Gloria Swanson, Erich Von Stroheim
- IMDb: 8.4
1950 üretimi
kült sinemalardan biri olan Sunset Boulevard, maddi açıdan güç günler yaşayan
senarist Joe Gills ile Hollywood’un artık
unutulmuş aktristi Norma Desmond’ın kesişmiş hayatlarını husus ediniyor. Joe, güç durumda olduğu için Norma ile birlikte yaşamaya başlar ancak bir süre daha sonra ortalarındaki münasebet beklenmedik bir hal alır. Norma, unutulmuş bir oyuncu olduğunu asla kabullenemez ve hayatını palavralarla sürdürmeye devam eder.
Kendine hayran bir adam ve karanlık tarafı: American Psycho
- Tür: Tansiyon, Dram, Korku
- Yıl: 1999
- Yönetmen: Mary Harron
- Oyuncular: Christian Bale, Willem Dafoe, Jared Leto
- IMDb: 7.6
American Psycho sineması,
narsistik kişilik bozukluğundan kaynaklı kendini hayranlık derecesinde seven
Patrick Bateman isminde bir adamı mevzu ediniyor. Patrick, genç, güzel ve aileden varlıklı bir adamdır. Dışarıdan çok bayağı bir hayata sahipmiş üzere görünen Patrick’in narsizm haricinde da karanlık bir tarafı vardır. İnsanları yalnızca keyfi olarak öldüren, öldürdüğü insanlarında kesimlerini saklamayı seven biri olduğu ise sinema geçtikçe anlaşılır.
Antisosyal Kişilik Bozukluğu
İnsan eti yiyen bir hekimin kıssası: The Silence of The Lambs
- Tür: Gerilim, Dram, Suç
- Yıl: 1991
- Yönetmen: Jonathan Demme
- Oyuncular: Anthony Hopkins, Jodie Foster, Scott Glenn
- IMDb: 8.6
Sinema tarihinin en düzgün sinemaları içinde gösterilen ve aslında bir serinin birinci sineması olan
The Silence of The Lambs, başarılı bir FBI casusu olan Clarice Starling ile kurbanlarının derisini yüzmekten keyif alan bir seri katilin elindeki bir bayanı kurtarmak için yaşanan olaylara odaklanıyor. Clarice, bu seri katile ulaşmak için bir öbür seri katil olan
ünlü hekim Hannibal Lecter ile bağlantıya geçer. Lecter’dan bilgi alması için onun inancını kazanmaya çalışan Clarice ise beklenmedik olaylar ortasında kalır.
Anne ve çocuğu içinde süregelen çekişme: We Need to Talk About Kevin
- Tür: Dram, Gizem, Gerilim
- Yıl: 2011
- Yönetmen: Lynne Ramsay
- Oyuncular: Tilda Swinton, John C. Reilly, Ezra Miller
- IMDb: 7.5
Filmde, Eva ismindeki bir bayan gebe kaldıktan daha sonra
tüm meslek hayatını bir kenara bırakarak çocuğunu doğurmaya karar verir. Lakin Eva’nın çocuğu için yaptığı bu fedakarlık ortalarındaki münasebetin seyrini değiştirir. Kevin, liseye geldiğinde karışmaması gereken olaylara karışır ve her gün yeni bir sıkıntıyla meskene gelen bir çocuk haline dönüşür. Eva ise çocuğunun bu biçimde bir insan olmasından dolayı kendini hatalı ve sorumlu hissederek yanlışını bulmaya çalışır.
Dissosiyatif Kişilik Bozukluğu
Birbirine yabancı beşerler ve gizemli olaylar: Identity
- Tür: Gizem, Suç
- Yıl: 2003
- Yönetmen: James Mangold
- Oyuncular: John Cusack, Ray Liotta, Amanda Peet
- IMDb: 7.3
Identity sineması, karanlık bir gecede ortaya çıkan yıkıcı tesire sahip kasırga yüzünden
otele sığınan birbirine yabancı 10 insanı bir ortaya getiriyor. Bu izbe otele sığınan beşerler, dış dünyayla kopuk hale geldikleri otelde bir süre daha sonra
esrarengiz olaylar yaşamaya başlarlar. Kim olduğunu bilmedikleri biri, otel içerisinde seri cinayet işlemeye başlar. Bir
Agatha Christie romanına dayanan sinema, izlenmeye bedel bir üretim olmuştur.
İntikam ve adalet peşinde bir dedektif: Insomnia
- Tür: Dram, Gizem, Gerilim
- Yıl: 2002
- Yönetmen: Christopher Nolan
- Oyuncular: Al Pacino, Robin Williams, Hilary Swank
- IMDb: 7.2
Akıl karıştıran sinemalarıyla meşhur usta direktör
Christopher Nolan sineması Insomnia, bir Alaska kasabasında gizemli biçimde bir kızın öldürülmesi ile gelişen olayları anlatıyor. Cinayeti çözmek ismine kasabaya gönderilen iki dedektif, olayı çözme basamağında kuşkulu olarak müellif Walter Finch’in peşine düşerler. Bu sırada yaşanan bir çatışmada dedektiflerden biri ölür ve Finch izini kaybettirir. Buna pek sonlanan öbür dedektif ise
intikam ve adalet peşinde koşmaya başlar.
