Beykozlu
New member
“Kocam bir aydır hasta ve zar zor yürüyebiliyor ve siz onu eve mi göndereceksiniz ?” Genellikle çekingen olan kadın, şimdi Teksas, Arlington’daki Texas Health Arlington Memorial Hastanesi acil servisindeki doktora bağırıyordu. 77 yaşındaki ve yakın zamana kadar oldukça sağlıklı olan kocası, oturdu ve karısını hayretler içinde izledi. “Konuşabileceğin bir GI uzmanın yok mu?” o ekledi. Doktor bir an sessiz kaldı, sonra başını salladı. Kalabalık acil serviste kaybolmadan önce, “Geri döneceğim,” dedi.
Bir ay önce adam korkunç ve amansız bir ishal geçirdi. Pepto-Bismol yardımcı olmadı; Imodium da yapmadı. Tüm süt ürünlerini bıraktı. Daha fazla lif yedi. İki hafta sonra kendini gece iki veya üç kez kalkarken ve gün içinde birçok kez aceleyle tuvalete koşarken bulduğunda, birinci basamak doktoru Samrath Sokhey’i görmeye gitti. Doktor ona daha güçlü bir ishal önleyici ilaç olan Lomotil’i verdi ve testler için laboratuara gönderdi.
Testler ortaya çıkmadığında, Sokhey onu tekrar gördü. O zamana kadar hasta hasta görünüyordu; uzundu ve her zaman bakımlıydı, ama şimdi sıska görünüyordu. Hasta her gün yürüdü, bisiklete bindi veya ağırlık kaldırdı ve yıllarca vardı. Ama bu günlerde değil, dedi. Bu ishalden haftalar sonra, tek egzersizi tuvalete koşmaktı. Yaklaşık 10 kilo kaybetmişti. Hep altılı mide istedi, şaka yaptı ama mühlet değildi buna değdi. Sokhey, parazit aramak için testler istedi ve hastayı bir GI uzmanına yönlendirdi.
Hasta, bir dizi yeni test sipariş eden uzmanı gördü. Ancak bunlardan herhangi biri tamamlanmadan önce, Sokhey onu aradı ve acil servise gitmesini söyledi. Adamın ağırlığını ve böbrek fonksiyonunu izliyordu ve her ikisinde de değişiklik onu endişelendirdi. Hasta daha önce hiç acil servise gitmemişti ve bunu değiştirmeye meyilli değildi. Sokhey sempatik ama boyun eğmezdi. Adamın böbrekleri çok daha fazlasını kaldırabilecek kadar uzun değildi.
Semptomların Garip Durması
Hasta o öğleden sonra geldiğinde acil servis doluydu; 2021 Eylül ayının ortasıydı ve Covid-19’un Delta varyantı Teksas’ta kükrüyordu. Buna rağmen adam hemen tedavi alanına alındı ve damardan sıvı vermeye başlandı. Acil servis doktoru yorgun görünüyordu, ama nazikti ve hasta ve karısı onun hayatını değiştiren hastalığını anlatırken onu dinledi. Bu noktada hasta o kadar zayıftı ki zar zor yürüyebiliyordu, şu anki takıntısı olan klasik 1966 Ford Mustang’i ile çok daha az egzersiz yapıyor ya da kurcalıyordu. Çift, o küçücük odadan ayrılmadan önce doktorun kendisini kabul edemeyebileceğini söylediğini hatırlıyor. Bu günlerde hastaneye girebilmek için oldukça hasta olmanız gerekiyor, diye uyardı.
Hastanın eve gideceği haberiyle geri döndü ve bu sırada hastanın karısı sinirlendi. Korkmuştu ve saatler sonra kocasını kabul etmeye karar verildiğinde rahatladı. Hasta hastanede üç gün geçirdi ve doktorların düşünebildiği her şey için test edildi. Parazit belirtisi yoktu; hayati tehlike arz eden ishale neden olabilen bir bakteri olan Clostridioides difficile değildi; Crohn ya da ülseratif kolit değildi. Kolonoskopi, bunun en sık 60 yaşın üzerindeki kişilerde bulunan inflamatuar bir hastalık olan mikroskobik kolit olmadığını gösterdi. İnce bağırsakta çölyak hastalığını düşündüren bir miktar iltihaplanma olmasına rağmen, kan testleri bunu dışladı. BT taraması bir tümör belirtisi göstermedi. Üç gün sonra taburcu edildiğinde hiçbir teşhisi yoktu. Ama ishali daha iyiydi. Kimse neden mühletmedi ama adam şükretti.
Ceza uzun sürmedi. Eve geldikten birkaç gün sonra ishal geri döndü, her zamanki gibi kötüydü. GI uzmanı, yardımcı olabileceğini düşündüğü ilaçları yığdı.
Bulabildiği tek anormallik, adamın dışkısında elastaz adı verilen düşük bir sindirim proteini seviyesiydi. Bu enzim pankreasta yapılır ve gıdaları sindirilebilir bileşenlere ayırmaya yardımcı olur. Yetersiz miktarda elastaz ve diğer pankreas enzimleri, yağların ve proteinlerin ince bağırsaktan bozulmadan ve emilmeden geçmesine izin verir. Bu sindirilmemiş gıdalar suyu GI kanalına emer ve sonuç genellikle sulu bir karışıklıktır. Adamın pankreasında bir sorun mu vardı? Doktor onu başka bir GI uzmanına yönlendirdi, ancak ilk uygun yeni hasta randevusu beş ay sonraydı.
Karısı Sokhey’i aradı. Kocasının o kadar uzun süre dayanabileceğini düşünmemişti; endişeliydi. Sokhey de öyleydi. Muayenehaneyi aradı ve adamın hikayesini anlattı. Bir sonraki hafta için randevu verildi.
Kredi… Ina Jang’ın fotoğrafı
Bir Tür Kanser mi?
Dallas’taki Texas Southwestern Üniversitesi’nde gastroenterolog olan Dr. Tarek Sawas, kendisini hastaya ve karısına tanıttı ve dinlemek için oturdu. Hastanın kayıtlarını zaten gözden geçirmişti ve yaşı ve 25 kiloluk kilo kaybı göz önüne alındığında, adamın bir tür kanser olduğundan şüpheleniyordu. Yine de başka olasılıklar da vardı ve Sawas hiçbir şeyi kaçırmak istemiyordu.
Adamın sadece birkaç tıbbi sorunu vardı: Amlodipin-Olmesartan kombine ilacı aldığı yüksek tansiyon; ve dizlerinde ve omuzlarında osteoartrit. Bu noktada, GI yolu için bir avuç ilaç da aldı. Belki yardım ettiler, ama yine de günde birkaç kez ve çoğu gece tuvalete acele etmesi gerekiyordu.
Sawas için gece kalkmak zorunda olması bir tehlike işaretiydi. İshal, sıklıkla kolonik fonksiyonun bir abartısıdır ve sıklıkla yemekten sonraki saatler içinde ortaya çıkar. Kronik ishalin en yaygın nedenlerinden biri olan irritabl bağırsak sendromu (IBS), işlevsel bir bozukluk olarak kabul edilir – bu, patolojik bir nedenin bulunmadığı, ancak bağırsakların normal şekilde çalışmadığı anlamına gelir. Ancak IBS, uyku sırasında nadiren semptomlara neden olur. Ve gece semptomlarına neden olan patolojilerin çoğu ekarte edilmişti. Testere, çalışmanın iki anormalliğine odaklandı – ince bağırsak iltihabı ve düşük elastaz. İkincisi, sadece seyreltme nedeniyle olabilir. Enzim miktarına sahip olmak, bağırsak hareketlerinin sayısından daha fazla olması, herhangi bir tek harekette bulunan elast konsantrasyonunu azaltabilir. Ancak bir tümör aynı bulguyu üretebilir.
Ancak Sawas’ın çok daha büyük bir suçlusu vardı: hastanın ilaçlarından biri. Hasta, yüksek tansiyonu için Olmesartan içeren bir ilaç aldığını söylediğinde, aniden her şey anlam kazandı. Bu ilaç etkili bir antihipertansiftir ve oldukça güvenli kabul edilir. Ancak 10 yıl önce, Mayo Clinic’teki doktorlar, sonunda bu ilaca bağlı olan kronik ishal nedeniyle Mayo’ya gelen 22 hastanın raporunu yayınladı.
Tanı ilk olarak yardım için geldiklerinde birkaç hasta tarafından önerildi. Hastanedeyken ishallerinin düzeldiğini fark ettiler. Susuz kaldılar ve hastanede kaldıkları süre boyunca tansiyon ilaçları beklemeye alındı. Daha önce ishal tekrar başladı ilaca tekrar başladılar. Mayo doktorları, diğer hastalarda kronik ishal ile bu ilaç arasında bir bağlantı aradı. Aynı sorunla yaklaşık iki düzine buldular. Çoğu durumda ilaç aylarca, genellikle yıllarca sorun olmadan alındı. Yine de ilacı durdurmak, ishali ve GI kanallarında görülen çölyak benzeri anormallikleri tamamen ortadan kaldırdı. O zamandan beri, anjiyotensin reseptör blokerleri olarak bilinen bu ilaç sınıfı ile bu tür ishal arasında bir bağlantı bulundu.
Sawas bunu hastaya anlatarak ilacı bıraktı. Şimdi tansiyonu düşüktü, bu yüzden muhtemelen onsuz iyi olurdu. Eğer yükselirse, birinci basamak doktoru ona farklı bir ilaç vermelidir.
Bu sınıf antihipertansiflerin neden bazı hastalarda bu reaksiyona neden olabileceği açık değildir. Bu, doktorların “klinik inci” olarak adlandırabilecekleri türden bir bilgi, deneyim veya gözleme dayalı biraz bağımsız, klinik olarak alakalı bilgi. Ancak hasta için bu bir mücevherden fazlasıydı; hayat kurtarıcıydı. İlaç almayı bıraktıktan birkaç gün sonra ishal kayboldu. Bir hafta sonra kendini yürüyüşe çıkacak ve bisikletine binecek kadar iyi hissetti. Tek üzücü kısım, verdiği kilonun bir kısmını geri aldığında altılı karın kaslarına veda etmekti, ama tıslamak için küçük bir bedel gibi görünüyordu.
Lisa Sanders, MD, dergiye katkıda bulunan bir yazardır. En son kitabı “Teşhis: En Şaşırtıcı Tıbbi Gizemleri Çözmek”. Paylaşacak çözülmüş bir vakanız varsa, ona [email protected] adresinden yazın.
Bir ay önce adam korkunç ve amansız bir ishal geçirdi. Pepto-Bismol yardımcı olmadı; Imodium da yapmadı. Tüm süt ürünlerini bıraktı. Daha fazla lif yedi. İki hafta sonra kendini gece iki veya üç kez kalkarken ve gün içinde birçok kez aceleyle tuvalete koşarken bulduğunda, birinci basamak doktoru Samrath Sokhey’i görmeye gitti. Doktor ona daha güçlü bir ishal önleyici ilaç olan Lomotil’i verdi ve testler için laboratuara gönderdi.
Testler ortaya çıkmadığında, Sokhey onu tekrar gördü. O zamana kadar hasta hasta görünüyordu; uzundu ve her zaman bakımlıydı, ama şimdi sıska görünüyordu. Hasta her gün yürüdü, bisiklete bindi veya ağırlık kaldırdı ve yıllarca vardı. Ama bu günlerde değil, dedi. Bu ishalden haftalar sonra, tek egzersizi tuvalete koşmaktı. Yaklaşık 10 kilo kaybetmişti. Hep altılı mide istedi, şaka yaptı ama mühlet değildi buna değdi. Sokhey, parazit aramak için testler istedi ve hastayı bir GI uzmanına yönlendirdi.
Hasta, bir dizi yeni test sipariş eden uzmanı gördü. Ancak bunlardan herhangi biri tamamlanmadan önce, Sokhey onu aradı ve acil servise gitmesini söyledi. Adamın ağırlığını ve böbrek fonksiyonunu izliyordu ve her ikisinde de değişiklik onu endişelendirdi. Hasta daha önce hiç acil servise gitmemişti ve bunu değiştirmeye meyilli değildi. Sokhey sempatik ama boyun eğmezdi. Adamın böbrekleri çok daha fazlasını kaldırabilecek kadar uzun değildi.
Semptomların Garip Durması
Hasta o öğleden sonra geldiğinde acil servis doluydu; 2021 Eylül ayının ortasıydı ve Covid-19’un Delta varyantı Teksas’ta kükrüyordu. Buna rağmen adam hemen tedavi alanına alındı ve damardan sıvı vermeye başlandı. Acil servis doktoru yorgun görünüyordu, ama nazikti ve hasta ve karısı onun hayatını değiştiren hastalığını anlatırken onu dinledi. Bu noktada hasta o kadar zayıftı ki zar zor yürüyebiliyordu, şu anki takıntısı olan klasik 1966 Ford Mustang’i ile çok daha az egzersiz yapıyor ya da kurcalıyordu. Çift, o küçücük odadan ayrılmadan önce doktorun kendisini kabul edemeyebileceğini söylediğini hatırlıyor. Bu günlerde hastaneye girebilmek için oldukça hasta olmanız gerekiyor, diye uyardı.
Hastanın eve gideceği haberiyle geri döndü ve bu sırada hastanın karısı sinirlendi. Korkmuştu ve saatler sonra kocasını kabul etmeye karar verildiğinde rahatladı. Hasta hastanede üç gün geçirdi ve doktorların düşünebildiği her şey için test edildi. Parazit belirtisi yoktu; hayati tehlike arz eden ishale neden olabilen bir bakteri olan Clostridioides difficile değildi; Crohn ya da ülseratif kolit değildi. Kolonoskopi, bunun en sık 60 yaşın üzerindeki kişilerde bulunan inflamatuar bir hastalık olan mikroskobik kolit olmadığını gösterdi. İnce bağırsakta çölyak hastalığını düşündüren bir miktar iltihaplanma olmasına rağmen, kan testleri bunu dışladı. BT taraması bir tümör belirtisi göstermedi. Üç gün sonra taburcu edildiğinde hiçbir teşhisi yoktu. Ama ishali daha iyiydi. Kimse neden mühletmedi ama adam şükretti.
Ceza uzun sürmedi. Eve geldikten birkaç gün sonra ishal geri döndü, her zamanki gibi kötüydü. GI uzmanı, yardımcı olabileceğini düşündüğü ilaçları yığdı.
Bulabildiği tek anormallik, adamın dışkısında elastaz adı verilen düşük bir sindirim proteini seviyesiydi. Bu enzim pankreasta yapılır ve gıdaları sindirilebilir bileşenlere ayırmaya yardımcı olur. Yetersiz miktarda elastaz ve diğer pankreas enzimleri, yağların ve proteinlerin ince bağırsaktan bozulmadan ve emilmeden geçmesine izin verir. Bu sindirilmemiş gıdalar suyu GI kanalına emer ve sonuç genellikle sulu bir karışıklıktır. Adamın pankreasında bir sorun mu vardı? Doktor onu başka bir GI uzmanına yönlendirdi, ancak ilk uygun yeni hasta randevusu beş ay sonraydı.
Karısı Sokhey’i aradı. Kocasının o kadar uzun süre dayanabileceğini düşünmemişti; endişeliydi. Sokhey de öyleydi. Muayenehaneyi aradı ve adamın hikayesini anlattı. Bir sonraki hafta için randevu verildi.
Kredi… Ina Jang’ın fotoğrafı
Bir Tür Kanser mi?
Dallas’taki Texas Southwestern Üniversitesi’nde gastroenterolog olan Dr. Tarek Sawas, kendisini hastaya ve karısına tanıttı ve dinlemek için oturdu. Hastanın kayıtlarını zaten gözden geçirmişti ve yaşı ve 25 kiloluk kilo kaybı göz önüne alındığında, adamın bir tür kanser olduğundan şüpheleniyordu. Yine de başka olasılıklar da vardı ve Sawas hiçbir şeyi kaçırmak istemiyordu.
Adamın sadece birkaç tıbbi sorunu vardı: Amlodipin-Olmesartan kombine ilacı aldığı yüksek tansiyon; ve dizlerinde ve omuzlarında osteoartrit. Bu noktada, GI yolu için bir avuç ilaç da aldı. Belki yardım ettiler, ama yine de günde birkaç kez ve çoğu gece tuvalete acele etmesi gerekiyordu.
Sawas için gece kalkmak zorunda olması bir tehlike işaretiydi. İshal, sıklıkla kolonik fonksiyonun bir abartısıdır ve sıklıkla yemekten sonraki saatler içinde ortaya çıkar. Kronik ishalin en yaygın nedenlerinden biri olan irritabl bağırsak sendromu (IBS), işlevsel bir bozukluk olarak kabul edilir – bu, patolojik bir nedenin bulunmadığı, ancak bağırsakların normal şekilde çalışmadığı anlamına gelir. Ancak IBS, uyku sırasında nadiren semptomlara neden olur. Ve gece semptomlarına neden olan patolojilerin çoğu ekarte edilmişti. Testere, çalışmanın iki anormalliğine odaklandı – ince bağırsak iltihabı ve düşük elastaz. İkincisi, sadece seyreltme nedeniyle olabilir. Enzim miktarına sahip olmak, bağırsak hareketlerinin sayısından daha fazla olması, herhangi bir tek harekette bulunan elast konsantrasyonunu azaltabilir. Ancak bir tümör aynı bulguyu üretebilir.
Ancak Sawas’ın çok daha büyük bir suçlusu vardı: hastanın ilaçlarından biri. Hasta, yüksek tansiyonu için Olmesartan içeren bir ilaç aldığını söylediğinde, aniden her şey anlam kazandı. Bu ilaç etkili bir antihipertansiftir ve oldukça güvenli kabul edilir. Ancak 10 yıl önce, Mayo Clinic’teki doktorlar, sonunda bu ilaca bağlı olan kronik ishal nedeniyle Mayo’ya gelen 22 hastanın raporunu yayınladı.
Tanı ilk olarak yardım için geldiklerinde birkaç hasta tarafından önerildi. Hastanedeyken ishallerinin düzeldiğini fark ettiler. Susuz kaldılar ve hastanede kaldıkları süre boyunca tansiyon ilaçları beklemeye alındı. Daha önce ishal tekrar başladı ilaca tekrar başladılar. Mayo doktorları, diğer hastalarda kronik ishal ile bu ilaç arasında bir bağlantı aradı. Aynı sorunla yaklaşık iki düzine buldular. Çoğu durumda ilaç aylarca, genellikle yıllarca sorun olmadan alındı. Yine de ilacı durdurmak, ishali ve GI kanallarında görülen çölyak benzeri anormallikleri tamamen ortadan kaldırdı. O zamandan beri, anjiyotensin reseptör blokerleri olarak bilinen bu ilaç sınıfı ile bu tür ishal arasında bir bağlantı bulundu.
Sawas bunu hastaya anlatarak ilacı bıraktı. Şimdi tansiyonu düşüktü, bu yüzden muhtemelen onsuz iyi olurdu. Eğer yükselirse, birinci basamak doktoru ona farklı bir ilaç vermelidir.
Bu sınıf antihipertansiflerin neden bazı hastalarda bu reaksiyona neden olabileceği açık değildir. Bu, doktorların “klinik inci” olarak adlandırabilecekleri türden bir bilgi, deneyim veya gözleme dayalı biraz bağımsız, klinik olarak alakalı bilgi. Ancak hasta için bu bir mücevherden fazlasıydı; hayat kurtarıcıydı. İlaç almayı bıraktıktan birkaç gün sonra ishal kayboldu. Bir hafta sonra kendini yürüyüşe çıkacak ve bisikletine binecek kadar iyi hissetti. Tek üzücü kısım, verdiği kilonun bir kısmını geri aldığında altılı karın kaslarına veda etmekti, ama tıslamak için küçük bir bedel gibi görünüyordu.
Lisa Sanders, MD, dergiye katkıda bulunan bir yazardır. En son kitabı “Teşhis: En Şaşırtıcı Tıbbi Gizemleri Çözmek”. Paylaşacak çözülmüş bir vakanız varsa, ona [email protected] adresinden yazın.