Travmatik bir olay yaşandıktan daha sonra, ömrün tekrar eskisi üzere olmayacağı düşünülür. Bir bakıma bu doğrudur da. Travma denmesinin niçini de budur. Kişinin fizikî ya da ruhsal bütünlüğünü tehdit eden yaşantılardır ve bu biçimde bir yaşantıya sahip olan kişinin kendisiyle ilgili, hayatla, dünyayla ve beşerlerle ilgili algısı değişmektedir.
Fakat bu travmadan daha sonra hayatın her vakit olumsuz olacağı, olumlu hislerin tekrar hissedilemeyeceği manasına gelmemektedir. İşte tam da burada “Travma daha sonrası Büyüme” (post traumatic growth) kavramı ortaya çıkar. Literatürde bu kavram; “büyük bir ömür krizi ile uğraştan kaynaklanan kıymetli olumlu değişim deneyimi” olarak tanımlanır (Calhoun, Cann, Tedeschi ve McMillan, 2000). Bunun epeyce öncesinde ise antik periyotlarda bile; kuvvetli hayat tecrübelerinin ve acı çekmenin insanı dönüştürdüğüne dair inanış, ideolojiler ve ömür biçimleri bulunmaktadır. (Tedeschi ve Calhoun, 2004:2; Tedeschi ve Calhoun, 1995)
İngilizce literatürde, travma geçiren bireye “trauma survivor” yani travmadan hayatta kalan manasına gelen terim kullanılır. Buna emsal olarak Alman filozof Nietzsche, ünlü kelamı “Beni öldürmeyen şey güçlendirir” ile insanların hayatlarında yaşadıkları zorluklar ile güçlenerek yaşamaya devam ettiğini anlatmak istemiştir.
Pekala kimler travma daha sonrası yaşar ve travmadan büyüyerek çıktığımızı nasıl anlarız?
Yapılan araştırmalar; ruhsal sağlamlığı (resilience) yani hayatta bir maksada sahip olma ve berbat olaylara karşın yoluna devam edebilme hünerine sahip bireylerin; travma daha sonrası büyüme yaşamaya daha yatkın olduğunu gösterir. Ayrıyeten olumsuz ömür olaylarına karşı dayanıklılık (mücadele gösterme), optimistlik (hayatta genel olarak umutlu olmak, düzgün şeyler olacağını düşünmek), tutarlılık algısının yüksek olması, travma daha sonrası büyüme ile ilişkilendirilen kavramlardır.
Travma yaşayan beşerlerle yapılan araştırmalar kararında; insanlarda görülen değişimler şöyle incelenmiştir.
Yaşanılan travmatik tecrübeleri, travma daha sonrası büyümeye dönüştürmek için; ruhsal takviyenin kıymeti büyüktür. Şayet boyutu ne olursa olsun, kendinize bakılırsa travma olarak isimlendirdiğiniz bir yaşantıya sahipseniz ve bunun sizin günlük ömrünüzün akışını olumsuz etkilediğini düşünüyorsanız, kesinlikle ruhsal dayanak almalısınız.
Fakat bu travmadan daha sonra hayatın her vakit olumsuz olacağı, olumlu hislerin tekrar hissedilemeyeceği manasına gelmemektedir. İşte tam da burada “Travma daha sonrası Büyüme” (post traumatic growth) kavramı ortaya çıkar. Literatürde bu kavram; “büyük bir ömür krizi ile uğraştan kaynaklanan kıymetli olumlu değişim deneyimi” olarak tanımlanır (Calhoun, Cann, Tedeschi ve McMillan, 2000). Bunun epeyce öncesinde ise antik periyotlarda bile; kuvvetli hayat tecrübelerinin ve acı çekmenin insanı dönüştürdüğüne dair inanış, ideolojiler ve ömür biçimleri bulunmaktadır. (Tedeschi ve Calhoun, 2004:2; Tedeschi ve Calhoun, 1995)
İngilizce literatürde, travma geçiren bireye “trauma survivor” yani travmadan hayatta kalan manasına gelen terim kullanılır. Buna emsal olarak Alman filozof Nietzsche, ünlü kelamı “Beni öldürmeyen şey güçlendirir” ile insanların hayatlarında yaşadıkları zorluklar ile güçlenerek yaşamaya devam ettiğini anlatmak istemiştir.
Pekala kimler travma daha sonrası yaşar ve travmadan büyüyerek çıktığımızı nasıl anlarız?
Yapılan araştırmalar; ruhsal sağlamlığı (resilience) yani hayatta bir maksada sahip olma ve berbat olaylara karşın yoluna devam edebilme hünerine sahip bireylerin; travma daha sonrası büyüme yaşamaya daha yatkın olduğunu gösterir. Ayrıyeten olumsuz ömür olaylarına karşı dayanıklılık (mücadele gösterme), optimistlik (hayatta genel olarak umutlu olmak, düzgün şeyler olacağını düşünmek), tutarlılık algısının yüksek olması, travma daha sonrası büyüme ile ilişkilendirilen kavramlardır.
Travma yaşayan beşerlerle yapılan araştırmalar kararında; insanlarda görülen değişimler şöyle incelenmiştir.
hayatın daha fazla takdir edilmesi ve hayatla ilgili evvelarin değişmesi, ömrün süreksiz olduğunu fark etmek ve daha değersiz şeylere daha az baş yormak, gündelik hayattaki ayrıntılardan daha fazla keyif almak.
Başka beşerlerle daha yakın ve sıcak bağlantılar kurabilmek, etrafta kendisine takviye olan beşerlerle daha yakın ve samimi bir ilgi kurabilmek, yardım almaya açık hale gelmek
Kendi gücüne daha fazla inanmak, zorluklarından üstesinden gelebileceğine olan inancın artması, kırılgan olmadığını fark etmek
Spiritüel, manevi taraftan gelişim yaşamak, manevi bir güce yönelmek, inanma gereksiniminin ortaya çıkması, hayatın manasına dair bir arayışın ortaya çıkması
Hayattaki yeni olasılıkların keşfedilmesi, daha evvel yürek edilemeyen şeylerin denenmesi
Yaşanılan travmatik tecrübeleri, travma daha sonrası büyümeye dönüştürmek için; ruhsal takviyenin kıymeti büyüktür. Şayet boyutu ne olursa olsun, kendinize bakılırsa travma olarak isimlendirdiğiniz bir yaşantıya sahipseniz ve bunun sizin günlük ömrünüzün akışını olumsuz etkilediğini düşünüyorsanız, kesinlikle ruhsal dayanak almalısınız.