Sosyal fobi, kişiyi toplumsal hayattan alıkoyan tasa bozukluğu olarak isimlendirilir. Toplumsal fobiye sahip bireyler tasa yaratacak şartlardan kaçına eğilimdedir. Pekala toplumsal fobi nedir? Belirtileri ve tedavi formları nelerdir? Uzman Klinik Psikolog Ayşe Topak toplumsal fobi hakkında bilgiler aktardı.
Herkes hayatında bir şeylerden korkmuştur. Bu olağandır, zira kaygı insan çeşidinin hayatta kalmasını sağlayan bir savunma düzeneğidir. Bu dehşetler ekseriyetle geçicidir ve fazlaca ağır değildir. Kişinin günlük ömrünü etkilemez. Lakin toplumsal fobisi olan bireylerde bu kaygılar kalıcı ve müdahaleci hale gelir. Bu durumu anlamanın ve önlemenin de halleri vardır. Kıymetli olan toplumsal fobiyi derinlemesine tahlil etmektir. Pekala aslında toplumsal fobi nedir? Belirtileri nelerdir? Toplumsal fobinin tedavi halleri nelerdir? Toplumsal fobi ekseriyetle hangi periyotta başlar? Uzman Klinik Psikolog Ayşe Topak toplumsal fobi hakkında ayrıntılı bilgiler verdi.
Sosyal fobi nedir?
Sosyal fobi, yaygın anksiyete bozuklukları ailesinin bir modülüdür. Toplumsal fobi, kişinin izlendiğini, utandığını, aşağılandığını, reddedildiğini yahut oburlarının yargılarından tasa duyabileceği belli toplumsal etkinlikler yahut performans durumlarıyla alakalı bir dehşettir. Toplumsal fobiye sahip bireyler panikleyebilir ve endişelerinin objesini hatırlatan durumlardan yahut şartlardan kaçınmaya çalışabilir. Topluluk önünde yahut bir görüşmede konuşma korkusu ve topluluk ortasında yemek yeme korkusu toplumsal dert örnekleridir.
Toplumsal fobi belirtileri nelerdir?
Sosyal tasası olan bireyler, kendilerini korkutan bir şeyle karşılaştıklarında yahut onunla yüzleşmek zorunda kaldıklarını düşündüklerinde kaygılı hissederler. Bu korkuya çoklukla aşağıdaki belirtilerden bir yahut daha fazlası eşlik eder.
Sosyal fobisi olan şahıslar biroldukça durumdan, ortamdan kendilerini yoksun bırakabildikleri için, iş hayatlar ve toplumsal hayatları olumsuz istikamette etkilenir. İş hayatlarındaki pasif tavırlarından dolayı iş verimlilikleri düşebilir, mesleklerindeki ilerlemelerde kesilmeler olabilir. Bunun yanı sıra önemli boyutta toplumsal fonksiyon kaybı yaşarlar. (Keller 2003, Schneir ve ark 1992)
Sosyal fobinin oluşmasındaki niçinler nelerdir?
Beck’in İncelenme Derdi Modeli’ne nazaran;
Topluluk önünde yapılması gereken durumlar, kişinin kendi fikrini beyan etmesi gereken durumlar tetikleyici etmenler içinde gösterilebilir. Bu bireyler bu şartlardan ve durumlardan da kaçınma eğilimi gösterirler.
Sosyal fobi ekseriyetle hangi yaş periyodunda başlar?
Ortanca başlama yaşı 13 (Kessler ve ark. 2005)
Sosyal fobi tedavi edilebilir bir rahatsızlıktır. Tedaviler, toplumsal tasası olan şahısların hayatları ve günlük aktiviteleri üstündeki denetimini bir daha kazanmalarını sağlar. Bir kişi tedaviye ne kadar erken başvurursa, güzelleşme bahtı o kadar düzgün olur. Birden fazla durumda toplumsal fobi, psikoterapi, ilaç tedavisi yahut bu tedavilerin kimilerinin bir kombinasyonu ile tesirli bir biçimde tedavi edilir.
Psikoterapi seansları
Anksiyete bozukluklarındaki uzmanlar ekseriyetle bilişsel-davranışçı terapi önermektedir. Bu psikoterapi, kişinin sıkıntılı niyetlerini, temel inançlarını ve davranışlarını değiştirmeyi ve bunların yerine gerçeğe uygun niyet ve yansıları koymayı maksatlar.
Herkes hayatında bir şeylerden korkmuştur. Bu olağandır, zira kaygı insan çeşidinin hayatta kalmasını sağlayan bir savunma düzeneğidir. Bu dehşetler ekseriyetle geçicidir ve fazlaca ağır değildir. Kişinin günlük ömrünü etkilemez. Lakin toplumsal fobisi olan bireylerde bu kaygılar kalıcı ve müdahaleci hale gelir. Bu durumu anlamanın ve önlemenin de halleri vardır. Kıymetli olan toplumsal fobiyi derinlemesine tahlil etmektir. Pekala aslında toplumsal fobi nedir? Belirtileri nelerdir? Toplumsal fobinin tedavi halleri nelerdir? Toplumsal fobi ekseriyetle hangi periyotta başlar? Uzman Klinik Psikolog Ayşe Topak toplumsal fobi hakkında ayrıntılı bilgiler verdi.
Sosyal fobi nedir?
Sosyal fobi, yaygın anksiyete bozuklukları ailesinin bir modülüdür. Toplumsal fobi, kişinin izlendiğini, utandığını, aşağılandığını, reddedildiğini yahut oburlarının yargılarından tasa duyabileceği belli toplumsal etkinlikler yahut performans durumlarıyla alakalı bir dehşettir. Toplumsal fobiye sahip bireyler panikleyebilir ve endişelerinin objesini hatırlatan durumlardan yahut şartlardan kaçınmaya çalışabilir. Topluluk önünde yahut bir görüşmede konuşma korkusu ve topluluk ortasında yemek yeme korkusu toplumsal dert örnekleridir.
Toplumsal fobi belirtileri nelerdir?
Sosyal tasası olan bireyler, kendilerini korkutan bir şeyle karşılaştıklarında yahut onunla yüzleşmek zorunda kaldıklarını düşündüklerinde kaygılı hissederler. Bu korkuya çoklukla aşağıdaki belirtilerden bir yahut daha fazlası eşlik eder.
Kalp çarpıntısı yahut süratli kalp atışı
Vücut çapında olabilen titreme yahut seğirme
Aşırı terleme
Kas ağrıları ve ağrıları
Karın ağrıları;
İshal yahut karın rahatsızlığı;
Kızarma;
Bilinç bulanıklığı, konfüzyon.
Sosyal fobisi olan şahıslar biroldukça durumdan, ortamdan kendilerini yoksun bırakabildikleri için, iş hayatlar ve toplumsal hayatları olumsuz istikamette etkilenir. İş hayatlarındaki pasif tavırlarından dolayı iş verimlilikleri düşebilir, mesleklerindeki ilerlemelerde kesilmeler olabilir. Bunun yanı sıra önemli boyutta toplumsal fonksiyon kaybı yaşarlar. (Keller 2003, Schneir ve ark 1992)
Sosyal fobinin oluşmasındaki niçinler nelerdir?
Beck’in İncelenme Derdi Modeli’ne nazaran;
Diğer insanlardan gelen toplumsal kabul ve onay ile ilgili reaksiyonlara karşı çok hassaslık,
Başarısız edim korkusu,
Buna bağlı otonomik çok uyarılma hali toplumsal fobinin oluşmasındaki niçinler içinde gösterilir.
Topluluk önünde yapılması gereken durumlar, kişinin kendi fikrini beyan etmesi gereken durumlar tetikleyici etmenler içinde gösterilebilir. Bu bireyler bu şartlardan ve durumlardan da kaçınma eğilimi gösterirler.
Sosyal fobi ekseriyetle hangi yaş periyodunda başlar?
Ortanca başlama yaşı 13 (Kessler ve ark. 2005)
%50 ila %80’i belirtilerin çocukluk devrinde başladığını belirtir (Otto ve ark. 2001)
Sosyal fobi tedavi edilebilir bir rahatsızlıktır. Tedaviler, toplumsal tasası olan şahısların hayatları ve günlük aktiviteleri üstündeki denetimini bir daha kazanmalarını sağlar. Bir kişi tedaviye ne kadar erken başvurursa, güzelleşme bahtı o kadar düzgün olur. Birden fazla durumda toplumsal fobi, psikoterapi, ilaç tedavisi yahut bu tedavilerin kimilerinin bir kombinasyonu ile tesirli bir biçimde tedavi edilir.
Psikoterapi seansları
Anksiyete bozukluklarındaki uzmanlar ekseriyetle bilişsel-davranışçı terapi önermektedir. Bu psikoterapi, kişinin sıkıntılı niyetlerini, temel inançlarını ve davranışlarını değiştirmeyi ve bunların yerine gerçeğe uygun niyet ve yansıları koymayı maksatlar.