Rastgele bir bedensel hastalıkla açıklanmayan lakin fizikî yakınmaların görüldüğü durumlar için kullanılan somatizasyon terimi günümüzde biroldukca ruh sıhhati uzmanının gündemine oturmuş bir bahis olarak karşılaşılmaktadır.
Somatizasyona yönelik çalışmalar 20.yüz yıldan evvelce başlamış ve günümüzde alanyazında üzerine görüşler sunulan, çalışmalar yapılan bir konu olarak sürmektedir.
Bedensel hastalıklarla açıklanmayan ağrılar, rahatsızlıklar ve yakınmalar çeşitli bilim çevrelerince ve bilhassa ruh sıhhati uzmanlarınca depresif bozukluklar ile ilişkilendirilmiş ve bu bağa yönelik biroldukça çalışma yapılmasının yeri hazırlamıştır (Kesebir, 2004).
Depresyon ve somatizasyon ile ilgili bağlantı ise yapılan çalışmaların sonunda üç farklı görüş ortaya çıkmıştır.
Birinci görüş somatizasyonun, yani rastgele bir hastalıkla açıklanamayan yakınmaların, depresyonun bir eş kıymeti olarak pahalandıran görüştür (Clarke DM, 2000)
Depresyonun bir eş bedeli olarak ileri sürülen görüşe rağmen yapılan bir hayli araştırmanın kararında elde edilen datalara göre somatizasyon bozukluğu veya ağrı bozukluğu olarak tanımlanan tablonun tam olarak bir depresyonun eş bedeli olduğuna dair net bir ispata ulaşılamamıştır. Lakin 1970’li yılların sonlarına gerçek alanyazında öne çıkan yazarlarca “maskeli depresyon” olarak isimlendirilen bir kavramdan hareketle ikinci bir görüş ile karşılaşılmaktadır (Köroğlu, 1998). Bu görüşe göre somatizasyon olarak tanımlanan sürecin depresyon ve anksiyete mahsus bir form olduğu lisana getirilir.
Maskeli depresyon kavramı olarak bahsedilen kavram ise ağrı ve muhakkak somatik -bedensel- şikayetlerle öne çıkan depresyon tablosuna yönelik lisana getirilen bir kavram olarak literatürde kendine yer bulmuştur.
Kelam konusu ikinci görüşle birlikte üçüncü bir görüş daha literatürde kendine yer bulmaktadır. Depresyon ve somatizasyon ile ilgili lisana getirilen üçüncü görüş ise somatizasyonun depresyonun bir belirtisi olduğuna yönelik atıf yapan ve somatik belirtilerin depresyonun göstergeleri içinde yer alması gerektiğini vurgulayan bir görüştür. Bu görüşle birlikte Hastalıkların Uluslarası Sınıflandırması olarak bilinen ICD-10’da depresyonun belirtileri içinde somatik belirtiler yer aldıysa da çabucak sonrasında bu belirtiler ek hususlar olarak kendine yer bulmuştur (World Health Organisation, 1992).
Amerikan psikiyatri birliği tarafınca yazılan ve ruh sıhhati uzmanlarının el kitabı olarak bilinen DSM-IV’te ise somatik belirtiler başlı başına bir belirti olarak yer almamış lakin kelam konusu olabilecek ek belirtiler olarak kendine yer bulmuştur.
Son senelerda depresyon ve bedensel yakınmalarla ilgili olarak yapılan çalışmalarda depresif bozukluklarda seyreden somatik süreçlerle ilgili müspet tarafta bulgular elde edilmiştir (Köroğlu, 1998). Çalışmalar depresyonu olan bireylerin depresyonu olmayan bireylerle kıyaslandığında daha fazla bedensel yakınma lisana getirdiği gözlenmiştir.
Tüm bu bilgiler, bedensel yakınmalarda fizyolojik tetkiklerin yanında ruhsal tetkiklerin yapılmasının da değerini bir kere daha ortaya koymaktadır. Fizyolojik bir bulguya rastlanmamasına karşın devam eden bedensel yakınmalarda ve ağrı ile ilgili şikayetlerde ruh sıhhati uzmanları tarafınca da kıymetlendirme yapılmasının değeri yapılan çalışmalarla kuvvetlenmiştir.
Somatizasyona yönelik çalışmalar 20.yüz yıldan evvelce başlamış ve günümüzde alanyazında üzerine görüşler sunulan, çalışmalar yapılan bir konu olarak sürmektedir.
Bedensel hastalıklarla açıklanmayan ağrılar, rahatsızlıklar ve yakınmalar çeşitli bilim çevrelerince ve bilhassa ruh sıhhati uzmanlarınca depresif bozukluklar ile ilişkilendirilmiş ve bu bağa yönelik biroldukça çalışma yapılmasının yeri hazırlamıştır (Kesebir, 2004).
Depresyon ve somatizasyon ile ilgili bağlantı ise yapılan çalışmaların sonunda üç farklı görüş ortaya çıkmıştır.
Birinci görüş somatizasyonun, yani rastgele bir hastalıkla açıklanamayan yakınmaların, depresyonun bir eş kıymeti olarak pahalandıran görüştür (Clarke DM, 2000)
Depresyonun bir eş bedeli olarak ileri sürülen görüşe rağmen yapılan bir hayli araştırmanın kararında elde edilen datalara göre somatizasyon bozukluğu veya ağrı bozukluğu olarak tanımlanan tablonun tam olarak bir depresyonun eş bedeli olduğuna dair net bir ispata ulaşılamamıştır. Lakin 1970’li yılların sonlarına gerçek alanyazında öne çıkan yazarlarca “maskeli depresyon” olarak isimlendirilen bir kavramdan hareketle ikinci bir görüş ile karşılaşılmaktadır (Köroğlu, 1998). Bu görüşe göre somatizasyon olarak tanımlanan sürecin depresyon ve anksiyete mahsus bir form olduğu lisana getirilir.
Maskeli depresyon kavramı olarak bahsedilen kavram ise ağrı ve muhakkak somatik -bedensel- şikayetlerle öne çıkan depresyon tablosuna yönelik lisana getirilen bir kavram olarak literatürde kendine yer bulmuştur.
Kelam konusu ikinci görüşle birlikte üçüncü bir görüş daha literatürde kendine yer bulmaktadır. Depresyon ve somatizasyon ile ilgili lisana getirilen üçüncü görüş ise somatizasyonun depresyonun bir belirtisi olduğuna yönelik atıf yapan ve somatik belirtilerin depresyonun göstergeleri içinde yer alması gerektiğini vurgulayan bir görüştür. Bu görüşle birlikte Hastalıkların Uluslarası Sınıflandırması olarak bilinen ICD-10’da depresyonun belirtileri içinde somatik belirtiler yer aldıysa da çabucak sonrasında bu belirtiler ek hususlar olarak kendine yer bulmuştur (World Health Organisation, 1992).
Amerikan psikiyatri birliği tarafınca yazılan ve ruh sıhhati uzmanlarının el kitabı olarak bilinen DSM-IV’te ise somatik belirtiler başlı başına bir belirti olarak yer almamış lakin kelam konusu olabilecek ek belirtiler olarak kendine yer bulmuştur.
Son senelerda depresyon ve bedensel yakınmalarla ilgili olarak yapılan çalışmalarda depresif bozukluklarda seyreden somatik süreçlerle ilgili müspet tarafta bulgular elde edilmiştir (Köroğlu, 1998). Çalışmalar depresyonu olan bireylerin depresyonu olmayan bireylerle kıyaslandığında daha fazla bedensel yakınma lisana getirdiği gözlenmiştir.
Tüm bu bilgiler, bedensel yakınmalarda fizyolojik tetkiklerin yanında ruhsal tetkiklerin yapılmasının da değerini bir kere daha ortaya koymaktadır. Fizyolojik bir bulguya rastlanmamasına karşın devam eden bedensel yakınmalarda ve ağrı ile ilgili şikayetlerde ruh sıhhati uzmanları tarafınca da kıymetlendirme yapılmasının değeri yapılan çalışmalarla kuvvetlenmiştir.