Beykozlu
New member
67 yaşındaki adam, Utah’taki Alta Dağı tatil beldesindeki plastik sandalyeye ağır bir şekilde düştü. Rockies’te kayak yaparken üçüncü günüydü ama Alta’daki ilk günüydü. Bu yeni yokuşları denemek için heyecanlıydı ama o sabahki koşusu acımasızdı. Açık, soğuk bir gündü ve keskin dağ kenarları, yaşadığı ve genellikle kayak yaptığı Doğu’daki yamaçlardan çok farklı olan parlak mavi gökyüzünün önünde keskin bir şekilde göze çarpıyordu. O sabah ilk koşusunda orta dereceli bir yokuşun yarısında, adam sanki bir şeyle aşağı iniyormuş gibi kendini kötü hissetmeye başladı. Birkaç dakika dinlendi ve bu işe yaramayınca kulübeye geri döndü. Aşağı yolculuk perişan oldu. Garip bir yorgunluk hissetti ve sanki kayak yapmak yerine dağa tırmanıyormuş gibi birkaç dakikada bir durmak zorunda kaldı. O kadar kötüydü ki, bir noktada kayak devriyesi tarafından yakalanması gerektiğinden endişelendi. Ama başardı. Nihayet.
Köşkün sıcaklığına girdiğinde her zamanki kahve kokusu ve fırından yeni çıkmış hamur işlerinin tarçınlı büyüsü karşıladı onu ama aç değildi. Ateşin yanında oturup neyin yanlış olduğunu anlamaya çalıştı. Artık nefes nefese değildi ve bu bir rahatlamaydı. Ama şimdi göğsünde, sağ köprücük kemiğinin birkaç santim altında, sanki bir kas çekiyormuş gibi tuhaf bir ağrı vardı. Ve deli gibi terliyordu. Doymuş atletin serinliğini göğsünde hissedebiliyordu. Balıkçı yakasından içeri sızan karanlık nemi görebiliyordu. Bir kapı açıldı ve soğuk hava yüzündeki teri dondurdu. Daha fazla bir şey yapamadan öylece oturdu. Kendini daha iyi hissetmeye başlayalı neredeyse bir saat olmuştu; göğsündeki ağrı hala oradaydı ama çılgın terleme durmuştu. Ve kendini o güzel yokuşlara dönecek kadar iyi hissetti.
Ama önce yeni bir gömlek alması gerekiyordu; giydiği sırılsıklam olmuştu ve dağda üşüyecekti. Sonunda kurudu ve geri çekildi, kayaklarını kaptı ve asansöre doğru yöneldi. Yolda ilk yardım binasını gördü. Şimdi kendini iyi hissediyordu ama endişeliydi – kayak yapacak kadar iyi miydi? Tezgahın arkasında genç bir kadın çalışıyordu. Yamaçlarda yaşadığı tuhaf ve ani yorgunluğu, kulübede geçirdiği sırılsıklam terleri ve göğüs ağrısını anlattı.
Bir anda genç bir adam belirdi. “Benimle geri gelmene ihtiyacım var,” dedi ve kendini görevli doktor olarak tanıttı. Adamın EKG’ye ihtiyacı olduğunu söyledi doktor ve onu muayene masasına götürdü. Yapışkan şeritleri adamın göğsüne, kollarına ve bacaklarına yerleştirdi. “Kalp krizi geçiriyorsun,” dedi ciddi bir şekilde, kalp atışları ekranda hareket ederken. “Hayır, değilim,” diye yanıtladı adam hemen. Hiç kalp krizi geçirmemişti ama nasıl hissetmeleri gerektiğini biliyordu. Göğüste baskı yoktu, sadece bu ağrı vardı. Ve genellikle kalp krizinden kaynaklanan ağrıların meydana geldiği sol tarafta bile değildi. Doktor ısrarcıydı: EKG, ciddi bir miyokard enfarktüsünü açıkça gösteriyordu. Adam direndi. “Oğlumu çağırın” dedi. “O bir doktordur. Sana kalp krizi geçirmediğimi söyleyecek.”
“Bence Gitmelisin.”
Adamın oğlu New York’ta onkolog olmak için eğitim aldı. Babasının semptomlarını ve ortaya çıkan EKG’yi anlatan doktoru dinledi. Bir süre bekledikten sonra doktor, muayene masasında oturan adama telefonu uzattı. Oğlu, “Baba kalp krizi geçiriyorsun” dedi. Adam biraz ifadesizce cevap verdi, “Değilim.” Oğul ısrar etti. Oradaki doktor onu Salt Lake City’deki bir hastaneye göndermek istedi ve oğlu kabul etti. “Bence gitmelisin,” dedi. Babası kalp krizi geçirdiğine inanamamış olsa da, kontrol için yamaçlarda gününü kısa kesecek kadar endişeliydi.
O gün Intermountain Tıp Merkezi’nde görevli kardiyolog Dr. Kent Meredith, ambulans çekerken bekliyordu. Kendini tanıttı, sonra acil servise gidenlerin de aynı hızda takip etmesi gerektiğini belirterek hastaneye giden garaj yolunda koşmaya başladı. . Alta’da yapılan EKG’ye dayanarak, adamın açıkça kalp krizi geçirdiğini açıkladı Meredith, koridorlarda aceleyle aşağı inerken. Kalbini korumak için kalp kateterizasyonuna ihtiyacı olacaktı.
Bu prosedürde Meredith, adamın bileğindeki damarlardan birine ince bir kateter sokacak ve onu kolundan göğsüne ve ardından kalbe doğru geçirecekti. Yerine oturduğunda, kalp kasına kan sağlayan atardamarlara bir boya enjekte edecekti. Bu damarlardan biri aniden tıkandığında kalp krizi meydana gelir ve çok çalışan kalp kaslarına oksijen taşıyan kan kesilir. Meredith, hareketli bir X-ışını üzerindeki tıkanıklığın etkisini görebilecekti: Kalbin bir bölümünü besleyen ve kontrastla aydınlanan damar, taramada aniden sona ermiş gibi görünüyordu. Kan olmaması oksijen olmaması anlamına geliyordu ve oksijen olmadan kas ölürdü. Bu tıkanıklığı ne kadar hızlı giderirlerse, adamın kalbinin kalıcı olarak yaralanması o kadar az olasıydı.
Dakikalar sonra Meredith bulduğu ya da bulamadığına şaşırdı. Herhangi bir engelleme olmadı. Hastanın koroner arterleri tamamen açıktı.
Kredi… Fotoğraf illüstrasyonu Ina Jang tarafından
Kalp Kırık
Sonuçta kalp krizi geçirmemişti. İki ihtimal daha vardı. Aynı göğüs ağrısı ve EKG değişiklikleri, koroner arterlerden birindeki spazmın kalbe zarar verecek kadar uzun süre kapanmasından kaynaklanmış olabilir. Kateterizasyon sırasında arterin normal görünmesi, spazmın gevşediği ve arterin yeniden açıldığı anlamına gelir. Öyle olsaydı Alta’da görülen EKG anormalliği de gitmiş olmalı. İkinci bir EKG yapıldı. Değişmedi. Bu bir spazm değildi.
Bu, ikinci bir olasılık bıraktı: Takotsubo sendromu adı verilen, kırık kalp veya stres kaynaklı kardiyomiyopati olarak da bilinen nadir bir durum. Bu bozuklukta, kalbin kanı vücuda sıkıştıran kısmı olan sol ventrikülün kas duvarları aniden zayıflar, eski bir lastik parçası gibi gerilir. Ultrasonda görüldüğünde, kalbin güçlü kas duvarları tarafından tanımlanan normalde mermi şeklindeki boşluk genişler ve duvarlar incelir ve şişer. Sıkışı zayıftır ve vücuda normal kan yükünün yalnızca bir kısmını pompalayabilir.
Sendrom ilk olarak 1990 yılında, yaralı ventrikülün balıkçılar tarafından ahtapotları yakalamak için kullanılan ince boyunlu, uzun bir tencereye – bir takotsubo – benzediğini düşünen bir Japon kardiyolog tarafından tanımlandı. Genellikle bir hasta bir tür fiziksel veya psikolojik stres yaşadıktan sonra görülen yaralanmanın, ani bir adrenalin veya başka bir savaş ya da uçuş hormonu dalgalanmasından kaynaklandığı düşünülmektedir. Ani etkiler yaşamı tehdit edebilirken, yaralanma geri dönüşümlüdür ve işlev genellikle haftalar veya aylar içinde normale döner. Bu adam tipik bir takotsubo hastası olamaz: En çok yaşlı kadınlarda görülür ve klasik hikaye, kocasının ölümünden hemen sonra, kalbi kırık bir duldur. Bununla birlikte, en eski raporlardan, karaoke şarkı söylemek veya topluluk önünde konuşma gibi daha sıradan streslerin de tetikleyici olabileceği açıktı. Ve bazı hastalar hiç stresör bildirmedi.
Adam işlemden sonra uyandığında Meredith, Haklıydın, dedi. Kalp krizi geçirmemişti. Ama kalbi normalden uzaktı. Meredith, strese bağlı kardiyomiyopati tanısını açıkladı. Bunun tam olarak nasıl veya neden olduğu hala iyi anlaşılmadığını söyledi hastasına, ancak yakında iyileşeceğini söyledi. O zamana kadar zayıflamış kalbini desteklemek için ilaçlara ihtiyacı olacaktı. Ertesi gün hastaneden taburcu edildi ve evde bir kardiyolog ile takip etmesi söylendi.
New Jersey’e uçtu ve hemen bir kardiyolog buldu. Sadece birkaç hafta sonra yapılan bir stres testi tamamen normaldi. Bu sekiz yıl önceydi. Adam hâlâ her kış kayak yapıyor ve fırsat buldukça Rockies’e gidiyor. Kısa kesilen gününün yerine Alta’ya bir pas teklif edildi. Ama ilgilenmiyor; oğullarından birine verdi. O yokuşlara hiç geri dönmedi. Ve asla olmayacağını söylüyor.
Lisa Sanders, M.D., dergiye katkıda bulunan bir yazardır. En son kitabı “Teşhis: En Şaşırtıcı Tıbbi Gizemleri Çözmek”. Paylaşacak çözülmüş bir vakanız varsa, ona [email protected] adresinden yazın.
Köşkün sıcaklığına girdiğinde her zamanki kahve kokusu ve fırından yeni çıkmış hamur işlerinin tarçınlı büyüsü karşıladı onu ama aç değildi. Ateşin yanında oturup neyin yanlış olduğunu anlamaya çalıştı. Artık nefes nefese değildi ve bu bir rahatlamaydı. Ama şimdi göğsünde, sağ köprücük kemiğinin birkaç santim altında, sanki bir kas çekiyormuş gibi tuhaf bir ağrı vardı. Ve deli gibi terliyordu. Doymuş atletin serinliğini göğsünde hissedebiliyordu. Balıkçı yakasından içeri sızan karanlık nemi görebiliyordu. Bir kapı açıldı ve soğuk hava yüzündeki teri dondurdu. Daha fazla bir şey yapamadan öylece oturdu. Kendini daha iyi hissetmeye başlayalı neredeyse bir saat olmuştu; göğsündeki ağrı hala oradaydı ama çılgın terleme durmuştu. Ve kendini o güzel yokuşlara dönecek kadar iyi hissetti.
Ama önce yeni bir gömlek alması gerekiyordu; giydiği sırılsıklam olmuştu ve dağda üşüyecekti. Sonunda kurudu ve geri çekildi, kayaklarını kaptı ve asansöre doğru yöneldi. Yolda ilk yardım binasını gördü. Şimdi kendini iyi hissediyordu ama endişeliydi – kayak yapacak kadar iyi miydi? Tezgahın arkasında genç bir kadın çalışıyordu. Yamaçlarda yaşadığı tuhaf ve ani yorgunluğu, kulübede geçirdiği sırılsıklam terleri ve göğüs ağrısını anlattı.
Bir anda genç bir adam belirdi. “Benimle geri gelmene ihtiyacım var,” dedi ve kendini görevli doktor olarak tanıttı. Adamın EKG’ye ihtiyacı olduğunu söyledi doktor ve onu muayene masasına götürdü. Yapışkan şeritleri adamın göğsüne, kollarına ve bacaklarına yerleştirdi. “Kalp krizi geçiriyorsun,” dedi ciddi bir şekilde, kalp atışları ekranda hareket ederken. “Hayır, değilim,” diye yanıtladı adam hemen. Hiç kalp krizi geçirmemişti ama nasıl hissetmeleri gerektiğini biliyordu. Göğüste baskı yoktu, sadece bu ağrı vardı. Ve genellikle kalp krizinden kaynaklanan ağrıların meydana geldiği sol tarafta bile değildi. Doktor ısrarcıydı: EKG, ciddi bir miyokard enfarktüsünü açıkça gösteriyordu. Adam direndi. “Oğlumu çağırın” dedi. “O bir doktordur. Sana kalp krizi geçirmediğimi söyleyecek.”
“Bence Gitmelisin.”
Adamın oğlu New York’ta onkolog olmak için eğitim aldı. Babasının semptomlarını ve ortaya çıkan EKG’yi anlatan doktoru dinledi. Bir süre bekledikten sonra doktor, muayene masasında oturan adama telefonu uzattı. Oğlu, “Baba kalp krizi geçiriyorsun” dedi. Adam biraz ifadesizce cevap verdi, “Değilim.” Oğul ısrar etti. Oradaki doktor onu Salt Lake City’deki bir hastaneye göndermek istedi ve oğlu kabul etti. “Bence gitmelisin,” dedi. Babası kalp krizi geçirdiğine inanamamış olsa da, kontrol için yamaçlarda gününü kısa kesecek kadar endişeliydi.
O gün Intermountain Tıp Merkezi’nde görevli kardiyolog Dr. Kent Meredith, ambulans çekerken bekliyordu. Kendini tanıttı, sonra acil servise gidenlerin de aynı hızda takip etmesi gerektiğini belirterek hastaneye giden garaj yolunda koşmaya başladı. . Alta’da yapılan EKG’ye dayanarak, adamın açıkça kalp krizi geçirdiğini açıkladı Meredith, koridorlarda aceleyle aşağı inerken. Kalbini korumak için kalp kateterizasyonuna ihtiyacı olacaktı.
Bu prosedürde Meredith, adamın bileğindeki damarlardan birine ince bir kateter sokacak ve onu kolundan göğsüne ve ardından kalbe doğru geçirecekti. Yerine oturduğunda, kalp kasına kan sağlayan atardamarlara bir boya enjekte edecekti. Bu damarlardan biri aniden tıkandığında kalp krizi meydana gelir ve çok çalışan kalp kaslarına oksijen taşıyan kan kesilir. Meredith, hareketli bir X-ışını üzerindeki tıkanıklığın etkisini görebilecekti: Kalbin bir bölümünü besleyen ve kontrastla aydınlanan damar, taramada aniden sona ermiş gibi görünüyordu. Kan olmaması oksijen olmaması anlamına geliyordu ve oksijen olmadan kas ölürdü. Bu tıkanıklığı ne kadar hızlı giderirlerse, adamın kalbinin kalıcı olarak yaralanması o kadar az olasıydı.
Dakikalar sonra Meredith bulduğu ya da bulamadığına şaşırdı. Herhangi bir engelleme olmadı. Hastanın koroner arterleri tamamen açıktı.
Kredi… Fotoğraf illüstrasyonu Ina Jang tarafından
Kalp Kırık
Sonuçta kalp krizi geçirmemişti. İki ihtimal daha vardı. Aynı göğüs ağrısı ve EKG değişiklikleri, koroner arterlerden birindeki spazmın kalbe zarar verecek kadar uzun süre kapanmasından kaynaklanmış olabilir. Kateterizasyon sırasında arterin normal görünmesi, spazmın gevşediği ve arterin yeniden açıldığı anlamına gelir. Öyle olsaydı Alta’da görülen EKG anormalliği de gitmiş olmalı. İkinci bir EKG yapıldı. Değişmedi. Bu bir spazm değildi.
Bu, ikinci bir olasılık bıraktı: Takotsubo sendromu adı verilen, kırık kalp veya stres kaynaklı kardiyomiyopati olarak da bilinen nadir bir durum. Bu bozuklukta, kalbin kanı vücuda sıkıştıran kısmı olan sol ventrikülün kas duvarları aniden zayıflar, eski bir lastik parçası gibi gerilir. Ultrasonda görüldüğünde, kalbin güçlü kas duvarları tarafından tanımlanan normalde mermi şeklindeki boşluk genişler ve duvarlar incelir ve şişer. Sıkışı zayıftır ve vücuda normal kan yükünün yalnızca bir kısmını pompalayabilir.
Sendrom ilk olarak 1990 yılında, yaralı ventrikülün balıkçılar tarafından ahtapotları yakalamak için kullanılan ince boyunlu, uzun bir tencereye – bir takotsubo – benzediğini düşünen bir Japon kardiyolog tarafından tanımlandı. Genellikle bir hasta bir tür fiziksel veya psikolojik stres yaşadıktan sonra görülen yaralanmanın, ani bir adrenalin veya başka bir savaş ya da uçuş hormonu dalgalanmasından kaynaklandığı düşünülmektedir. Ani etkiler yaşamı tehdit edebilirken, yaralanma geri dönüşümlüdür ve işlev genellikle haftalar veya aylar içinde normale döner. Bu adam tipik bir takotsubo hastası olamaz: En çok yaşlı kadınlarda görülür ve klasik hikaye, kocasının ölümünden hemen sonra, kalbi kırık bir duldur. Bununla birlikte, en eski raporlardan, karaoke şarkı söylemek veya topluluk önünde konuşma gibi daha sıradan streslerin de tetikleyici olabileceği açıktı. Ve bazı hastalar hiç stresör bildirmedi.
Adam işlemden sonra uyandığında Meredith, Haklıydın, dedi. Kalp krizi geçirmemişti. Ama kalbi normalden uzaktı. Meredith, strese bağlı kardiyomiyopati tanısını açıkladı. Bunun tam olarak nasıl veya neden olduğu hala iyi anlaşılmadığını söyledi hastasına, ancak yakında iyileşeceğini söyledi. O zamana kadar zayıflamış kalbini desteklemek için ilaçlara ihtiyacı olacaktı. Ertesi gün hastaneden taburcu edildi ve evde bir kardiyolog ile takip etmesi söylendi.
New Jersey’e uçtu ve hemen bir kardiyolog buldu. Sadece birkaç hafta sonra yapılan bir stres testi tamamen normaldi. Bu sekiz yıl önceydi. Adam hâlâ her kış kayak yapıyor ve fırsat buldukça Rockies’e gidiyor. Kısa kesilen gününün yerine Alta’ya bir pas teklif edildi. Ama ilgilenmiyor; oğullarından birine verdi. O yokuşlara hiç geri dönmedi. Ve asla olmayacağını söylüyor.
Lisa Sanders, M.D., dergiye katkıda bulunan bir yazardır. En son kitabı “Teşhis: En Şaşırtıcı Tıbbi Gizemleri Çözmek”. Paylaşacak çözülmüş bir vakanız varsa, ona [email protected] adresinden yazın.