Öfke, doyuma ulaşmamış isteklere, istenmeyen sonuçlara ve karşılanmayan beklentilere verilen doğal ve üniversal bir duygusal reaksiyondur. Öfke, şahıslar ortası bağlarda problemlere, çalışma hayatında üretkenliğin, fonksiyonelliğin bozulmasına, fizikî ve ruhsal sıhhatte kıymetli meselelere niye olabilmektedir.
ergenlerde karşımıza çarçabuk çıkan öfke, bedensel değişimin ve gelişmenin tesiriyle daha çabuk kendini gösterebilen bir öfkeye dönüşüyor. Fizikî değişime karşı koyamayan, bu gelişime müdahale edemeyen genç; bu engellenme öfkesini farklı durumlarda ortaya çıkarabilir. ergenlerdeki bu süratle ortaya çıkan öfkeye baktığımız vakit yaşadıkları kimlik karmaşasının yarattığı duygusal patlamaların dışa vurumu olduğunu bakılırsabiliriz.
Ergenlik devri, bireyin ‘ben kimim?’ sorusuna cevap aradığı bir periyot olmakla birlikte çocukluktan yetişkinliğe geçilen evrede kimliği bulma sürecidir. Bu süreçte zihinsel ve duygusal gelişime girerler. Duygusal gelişmenin bir modülü olan öfke; kendini kabul ettirme, var olma gayretine karşılık aldığı olumsuz yansılarla daha epeyce ortaya çıkar. Nedir bu kendini kabul ettirmeye karşılık olumsuz reaksiyon
Yetişkinlerin yeri gelince ‘sen çocuksun sus’ yeri gelince ‘sen büyüdün artık ona nazaran davran’ biçiminde verdiği reaksiyonlar ergenlerdeki öfkeyi arttıran etkenler içindedır. Ergenlik denilen bu geçiş devrinde yaşanılan kimlik arayışı yetişkinler tarafınca kolaylaştırılmak yerine zorlaştırılıyor. Hala daha çocuk mu yoksa yetişkin mi ayırt etmeye çalışan, sorumluluk almak isterken bir yandan verilen sorumluluktan kaçan, öne çıkmak isterken geri planda da kalmayı yeğleyen gençlerin karasız yapısına takviye olarak, anlayarak gitmek yerine bu türlü hem çocuk tıpkı vakitte yetişkin üzere bakılırsarek köstek oluyoruz.
Kimse beni anlamıyor!
Bu kelam büyük bir dönüşüm serüveni olan ergenliğin sloganı haline gelmiştir. (Parman, 2020)
Bu periyot bireyin omurundaki mihenk taşlarından biridir. Bu süreçte birey ailesiyle olan alakasını bir daha tanımlayacak, irtibat köprülerine gereksinim duyacaktır. Başkaldırsa da yanında sağlam, dengeli, kapsayıcı bir bakım veren görmeye muhtaçlık duyar. Gençler yapmak istediklerine daima karşı çıkılacağını düşünerek hareket ederler. Bu yüzden her vakit reaksiyona hazırdırlar ve öfkeyi kendilerine kalkan olarak kullanırlar. Yaşadıkları fizyolojik gelişim özellikleri hislerini da vurur, iç çatışmalar yaşar ve bunları yola koymaya çalışırlarken bir de dış odaklı çatışmalar gençleri kolay öfkelenir hale getirir. Aslında bu vakitte de sadece öfke değil, insanı insan yapan öteki tüm hisler ağır olarak yaşanır. Sevinç, hüzün, nefret hepsi çizgi safhadadır. Bu yüksek hislerin tamamı görülmelidir sadece öfkenin fark edilmesi, görünür olması gençleri öfkeyi daha epeyce kullanmaya teşvik etmektedir.
Ergenlerin bu bireyliklerini arama çabasını haklı bir öfkeye dayandırdıklarını gorebiliyoruz lakin kimi vakit, çocukluktan genç yetişkin bireye yanlışsız giderken oluşan geçişin getirdiği yük karşısında ilgi görmek, biraz da onlara ‘ergen’ denilip anlayış gösterilmesi gerektiğine inanmaları ve talepleri haricinde bu inançlarının yerine getirilmemesi de öfke çıkarmalarına yansımaktadır.
Ayrıca biyolojik yapıdaki değişimin psikoloji üzerine farklı bir tesiri olabilir. Kimileri içe kapanır, kimileri sonlu olur, kimileri da kendilerini denetim altında tutabilir. Daima kendi isteklerini yerine getirmek isterler niçini, çabucak hemen kişiliklerinin yerine oturmamasından kendilerini yetişkin olarak görmelerinden kaynaklanır. Olaylara hislerle yaklaşır, hisleri ağır basar. Bir yetişkin üzere önemsenmek, kaile alınmak, fikirlerine danışılmasını ister. Kimse benim neyi niye yaptığıma ne yaptığıma karışmasın, kendim yapabilirim üzere bir özgür olma isteği vardır. Kendi bildiklerini okuma isteği baskın olduğundan aile ortasında bu sebepten yaşanan tartışmalar gerginlikler onu daima dışarı atacaktır. Arkadaşlarına sevgililerine daha yakın olmak isteyeceklerdir zira onları yalnızca onlar üzere olanlar anlar kanısı hakimdir. Bir kümeye ilişkin olmak, otantik benliği ortaya koymak hayatın temel gayelerinden birisi haline gelir.
Bu periyot bireyin fikir yapısının, olayları algılamasının değiştiği, daha hassas, daha kırılgan olduğu bir devirdir. Ergenlik devrindeki bireylerin niyet, davranış kalıpları hakkında biraz bilgili olmak, onları anlamaya efor göstermek, tahammüllü olabilmek, empati yapmak, özetlemek gerekirsesı onlara paha vermek ve bunu onlara hissettirmek bu öfke patlamalarına yardımcı olmamızı sağlayacaktır.
ergenlerde karşımıza çarçabuk çıkan öfke, bedensel değişimin ve gelişmenin tesiriyle daha çabuk kendini gösterebilen bir öfkeye dönüşüyor. Fizikî değişime karşı koyamayan, bu gelişime müdahale edemeyen genç; bu engellenme öfkesini farklı durumlarda ortaya çıkarabilir. ergenlerdeki bu süratle ortaya çıkan öfkeye baktığımız vakit yaşadıkları kimlik karmaşasının yarattığı duygusal patlamaların dışa vurumu olduğunu bakılırsabiliriz.
Ergenlik devri, bireyin ‘ben kimim?’ sorusuna cevap aradığı bir periyot olmakla birlikte çocukluktan yetişkinliğe geçilen evrede kimliği bulma sürecidir. Bu süreçte zihinsel ve duygusal gelişime girerler. Duygusal gelişmenin bir modülü olan öfke; kendini kabul ettirme, var olma gayretine karşılık aldığı olumsuz yansılarla daha epeyce ortaya çıkar. Nedir bu kendini kabul ettirmeye karşılık olumsuz reaksiyon
Bireyin fikir beyan etme isteğine karşı reddedilmesi
Görünür olma yahut görünmeme muhtaçlığı üzere aykırı isteklerin yerine getirilmemesi
Yetişkinliğe yaklaşırken çocukluktan ayrılmanın verdiği kabul görmeme
Yetişkinlerin yeri gelince ‘sen çocuksun sus’ yeri gelince ‘sen büyüdün artık ona nazaran davran’ biçiminde verdiği reaksiyonlar ergenlerdeki öfkeyi arttıran etkenler içindedır. Ergenlik denilen bu geçiş devrinde yaşanılan kimlik arayışı yetişkinler tarafınca kolaylaştırılmak yerine zorlaştırılıyor. Hala daha çocuk mu yoksa yetişkin mi ayırt etmeye çalışan, sorumluluk almak isterken bir yandan verilen sorumluluktan kaçan, öne çıkmak isterken geri planda da kalmayı yeğleyen gençlerin karasız yapısına takviye olarak, anlayarak gitmek yerine bu türlü hem çocuk tıpkı vakitte yetişkin üzere bakılırsarek köstek oluyoruz.
Kimse beni anlamıyor!
Bu kelam büyük bir dönüşüm serüveni olan ergenliğin sloganı haline gelmiştir. (Parman, 2020)
Bu periyot bireyin omurundaki mihenk taşlarından biridir. Bu süreçte birey ailesiyle olan alakasını bir daha tanımlayacak, irtibat köprülerine gereksinim duyacaktır. Başkaldırsa da yanında sağlam, dengeli, kapsayıcı bir bakım veren görmeye muhtaçlık duyar. Gençler yapmak istediklerine daima karşı çıkılacağını düşünerek hareket ederler. Bu yüzden her vakit reaksiyona hazırdırlar ve öfkeyi kendilerine kalkan olarak kullanırlar. Yaşadıkları fizyolojik gelişim özellikleri hislerini da vurur, iç çatışmalar yaşar ve bunları yola koymaya çalışırlarken bir de dış odaklı çatışmalar gençleri kolay öfkelenir hale getirir. Aslında bu vakitte de sadece öfke değil, insanı insan yapan öteki tüm hisler ağır olarak yaşanır. Sevinç, hüzün, nefret hepsi çizgi safhadadır. Bu yüksek hislerin tamamı görülmelidir sadece öfkenin fark edilmesi, görünür olması gençleri öfkeyi daha epeyce kullanmaya teşvik etmektedir.
Ergenlerin bu bireyliklerini arama çabasını haklı bir öfkeye dayandırdıklarını gorebiliyoruz lakin kimi vakit, çocukluktan genç yetişkin bireye yanlışsız giderken oluşan geçişin getirdiği yük karşısında ilgi görmek, biraz da onlara ‘ergen’ denilip anlayış gösterilmesi gerektiğine inanmaları ve talepleri haricinde bu inançlarının yerine getirilmemesi de öfke çıkarmalarına yansımaktadır.
Ayrıca biyolojik yapıdaki değişimin psikoloji üzerine farklı bir tesiri olabilir. Kimileri içe kapanır, kimileri sonlu olur, kimileri da kendilerini denetim altında tutabilir. Daima kendi isteklerini yerine getirmek isterler niçini, çabucak hemen kişiliklerinin yerine oturmamasından kendilerini yetişkin olarak görmelerinden kaynaklanır. Olaylara hislerle yaklaşır, hisleri ağır basar. Bir yetişkin üzere önemsenmek, kaile alınmak, fikirlerine danışılmasını ister. Kimse benim neyi niye yaptığıma ne yaptığıma karışmasın, kendim yapabilirim üzere bir özgür olma isteği vardır. Kendi bildiklerini okuma isteği baskın olduğundan aile ortasında bu sebepten yaşanan tartışmalar gerginlikler onu daima dışarı atacaktır. Arkadaşlarına sevgililerine daha yakın olmak isteyeceklerdir zira onları yalnızca onlar üzere olanlar anlar kanısı hakimdir. Bir kümeye ilişkin olmak, otantik benliği ortaya koymak hayatın temel gayelerinden birisi haline gelir.
Bu periyot bireyin fikir yapısının, olayları algılamasının değiştiği, daha hassas, daha kırılgan olduğu bir devirdir. Ergenlik devrindeki bireylerin niyet, davranış kalıpları hakkında biraz bilgili olmak, onları anlamaya efor göstermek, tahammüllü olabilmek, empati yapmak, özetlemek gerekirsesı onlara paha vermek ve bunu onlara hissettirmek bu öfke patlamalarına yardımcı olmamızı sağlayacaktır.