En Güzel Felsefi Sinemalar

[Bayburtgüzeli]

Sanat ne içindir ya da daha net sormak gerekirse niye sinema çekilir? Sineması izleyen şahısların eğlenmesi ya da farklı hisler hissetmesi için sinema çekilebilir ve dahası, insanları daha evvel hiç düşünmedikleri bahisler üzerine düşündürmek için de sinema yapılabilir. Bu cins sinemalar felsefi sinemalar olarak isimlendirilir zira ideolojinin bilgi arayışı üzere bu imaller da birtakım hususlar işliyorlar ve bir bildiri vermek yerine bildirinin kendisini seyirci bulsun istiyorlar.

Eminiz başlığı görünce okuyucularımızın da aklına sayısız felsefi sinema gelmiştir fakat biz bu listede The Cinemaholic internet sitesinde yayınlanan inceleme üzerinden bir kıymetlendirme yaparak IMDb puanı en yüksek felsefi sinemalardan kimilerini listeledik. Kimisi pek tanınan olan bu sinemalardan kimilerini ise duymamış bile olabilirsiniz. Gelin sizi hayat üzerine düşündürecek en uygun felsefi sinemalardan kimilerine yakından bakalım.


En güzel felsefi sinemalar:

Spring, Summer, Fall, Winter… and Spring
Solaris
8½
Mirror
Ship of Theseus
Stalker
The Seventh Seal
Pratidwandi
Rashômon
Ikiru


Issızlığın ortasında bir tapınak: Spring, Summer, Fall, Winter… and Spring

• Yıl: 2003
• Cins: Dram, Romantik
• Direktör: Kim Ki-duk
• Oyuncular: Kim Ki-duk, Oh Yeong-su, Jong-ho Kim
• IMDb: 8.0

Budist bir rahibin hangi etaplardan geçtiğini hiç düşündünüz mü? Kore sinemasının ünlü ismi Kim Ki-duk’un en yeterli sinemalarından biri olarak kabul edilen Spring, Summer, Fall, Winter… and Spring sinemasında, bir çocuğun ıssızılığın ortasındaki bir tapınakta büyütülme öyküsüne konuk oluyoruz. Neredeyse hiç denebilecek kadar az repliğe sahip olan sinema boyunca tabiatın ortasında güya o rahip tarafınca büyütülen çocuk kendinizmiş üzere hissederek, ömür döngüsü üzerine fikirlere dalacaksınız.

Uzay boşluğundaki beşerler: Solaris

• Yıl: 1972
• Çeşit: Dram, Gizem, Bilim Kurgu
• Direktör: Andrei Tarkovsky
• Oyuncular: Natalya Bondarchuk, Donatas Banionis, Heyet Järvet
• IMDb: 8.0

Sinemayı sinema yapan en kıymetli isimlerden bir tanesi olan Rus direktör Andrei Tarkovsky imzalı Solaris sineması, bu çeşit üretimlerden pek beklemediğimiz biçimde bir uzay istasyonunda geçiyor. Uzay istasyonunda bakılırsavli mürettebatın garip davranışlar sergilemesinin sebebini araştırmak üzere istasyona gönderilen bir psikolog, bu uzay boşluğundaki kapalı alana girdiği vakit aslında insanlığın genetiğine işlemiş ve değiştirilemez gerçeklerle yüz yüze kalacaktır.

Felsefi ikilemler üzerinden bir hayat sorgulaması: 8½

• Yıl: 1963
• Tıp: Dram
• Direktör: Federico Fellini
• Oyuncular: Marcello Mastroianni, Anouk Aimée, Claudia Cardinale
• IMDb: 8.0

Evvel İtalya, daha sonra Avrupa ve son olarak da dünya sinemasına damga vurmuş İtalyan direktör Federico Fellini imzalı 8½, aslında bir otobiyografik eser olarak da kabul edilebilir zira sinemada, bilim kurgu sineması yapmaya çalışan bir direktörün maceralarını izliyoruz. Güldürü ögelerinin ince bir biçimde dahil edildiği kıssada karşımıza çıkan felsefi ikilemler, kimileri için pek uzak olsa da sinema dünyası ile bağ kurmalarına ve bu dünya üzerinden kendi hayatlarına bakmalarına niye olacak.

Tarkovsky’nin kıssası: Mirror

• Yıl: 1975
• Cins: Biyografi, Dram
• Direktör: Andrei Tarkovsky
• Oyuncular: Margarita Terekhova, Filipp Yankovskiy, Ignat Daniltsev
• IMDb: 8.0

Sinema ile ilgili olan her insanın kesinlikle izlemesi gereken bir sinema olan Mirror’da anlatılan kıssa, şahsen sinemanın direktörü Andrei Tarkovsky’e ilişkin. Tarkovsky’nin kendini biraz da karikatürize bir biçimde anlattığı sinema, kırk yaşında ve ölmek üzere olan bir adamın geçmişi hatırlaması ile başlıyor. Ölürken gözünüzün önünden geçtiği söylenen sinema şeridinin usta bir direktör tarafınca nitekim çekildiği bu üretimde gençlik, çocukluk, aile, savaş ve lokal kültür üzerine derin sorgulamalar bulunuyor.

Farklı öyküler, benzeri haller: Ship of Theseus

• Yıl: 2012
• Tıp: Dram
• Direktör: Anand Gandhi
• Oyuncular: Aydah El-Kashef, Yogesh Shah, Faraz Khan
• IMDb: 8.0

Anand Gandhi imzalı Hint sineması Ship of Theseus’da karşımıza üç farklı öykü ve üç farklı ana karakter çıkıyor. Gariptir, her öyküde anlatılan karakter hem bizden epeyce farklı tıpkı vakitte bizden biri üzere. Birinci kıssada havalı bir fotoğrafçıyı, ikinci kıssada siroz yüzünden ölmek üzere olan bir hastayı, son öyküde ise böbreği çalınmış bir borsacıyı izliyoruz. Apayrı hayat hikayelerine sahip olan bu üç farklı kişi üzerinden aslında tahminen de her gün ister istemez ortasında bulunduğumuz dünya hallerini düşünüyoruz.

Dileklerin gerçek olduğu bir yer: Stalker

• Yıl: 1979
• Çeşit: Dram, Bilim Kurgu
• Direktör: Andrei Tarkovsky
• Oyuncular: Alisa Freyndlikh, Aleksandr Kaydanovskiy, Anatoliy Solonitsyn
• IMDb: 8.1

Arkadi Natanoviç Strugatski ve Boris Natanoviç Strugatski tarafınca kaleme alınan Uzayda Piknik isimli romanın sinema uyarlaması olan Andrei Tarkovsky imzalı Stalker sineması, İngiliz Sinema Enstitüsü tarafınca tüm vakit içinderın en yeterli 50 sinemasından biri olarak seçilmiş ve tüm dünya eleştirmenleri tarafınca büyük beğeni toplamıştır. Sinemada tüm dileklerin gerçekleştiği Bölge isimli bir yere gitme çabası veren iki adamın öyküsünü izliyoruz.

Mevtle son bir oyun: The Seventh Seal

• Yıl: 1957
• Çeşit: Dram, Fantastik
• Direktör: Ingmar Bergman
• Oyuncular: Max von Sydow, Gunnar Björnstrand, Bengt Ekerot
• IMDb: 8.1

Ingmar Bergman imzalı The Seventh Seal sinemasını kesinlikle duymuşsunuzdur zira kendisi 2010 yılında Empire mecmuası tarafınca dünya sinemasının en büyük sekizinci sineması seçildi. Sinemada, Haçlı Seferleri daha sonrası İsveç’e dönen ve kara veba salgını ile karşı karşıya kalan bir şövalyenin kıssasını izliyoruz. Mevt, ömür ve ilah kavramlarının sorgulandığı bu sinemada şövalye, vefat meleği ile satranç oynuyor.

Vakitsiz tasalar: Pratidwandi

• Yıl: 1970
• Tıp: Dram
• Direktör: Satyajit Ray
• Oyuncular: Dhritiman Chatterjee, Asgar Ali, Arabinda Banerjee
• IMDb: 8.1

Dünyada The Adversary ismiyle yayınlanan Satyajit Ray imzalı Hint sineması Pratidwandi, Hindistan sinemasının Bollywood’dan fazlaca daha fazlasını olduğunu gösteriyor. Hint yeni gerçekçilik akımının en değerli yapıtlarından biri olarak kabul edilen sinemada, üniversite mezunu genç bir işsizin onu halüsinasyon görmeye kadar götüren telaşlarının kıssasını izliyoruz. Onlarca yıl öne değişik bir kültürde yapılmış bu sinemada, vakitsiz fikirlere şahit olacaksınız.

Farklı bakış açıları: Rashômon

• Yıl: 1950
• Cins: Hata, Dram, Gizem
• Direktör: Akira Kurosawa
• Oyuncular: Toshirô Mifune, Machiko Kyô, Masayuki Mori
• IMDb: 8.2

Dünya çapında yapılan şenliklerde sayısız mükafata layık görülmüş Japon sineması Rashômon, usta direktör Akira Kurosawa imzası taşıyor. Kimileri için rahatsız edici bile olabilecek sinema, bir gelinin tecavüze uğraması ve samuray kocasının öldürülmesi ile başlıyor. daha sonrasında yaşananları ise sinema boyunca farklı insanların gözünden izleyerek aslında ortada gerçek üzere görünen bir olgunun bile aslında farklı açılardan bakıldığında değiştiğine şahit oluyoruz.

niye yaşıyoruz sorusunu soruyor: Ikiru

• Yıl: 1952
• Tıp: Dram
• Direktör: Akira Kurosawa
• Oyuncular: Takashi Shimura, Nobuo Kaneko, Shin’ichi Himori
• IMDb: 8.3

kolay bir hayat yaşayan kendi halinde bir memur, kanser olduğunu ve artık yaşayacak günlerinin sayılı öğrendiğinde ne yapar? Usta direktör Akira Kurosawa imzalı Ikiru sineması, izleyicilerle bir arada bu soruyu soruyor ve sinema boyunca bu sorunun cevabını arıyor. İnsanlığın var olduğu günden beri sorduğu ‘niçin yaşıyoruz?’ sorusuna odaklanan sineması biraz buruk biraz da umutla izleyeceksiniz.

İzleyenleri hayat üzerine derin sorgulamalara sürükleyecek en güzel felsefi sinemalardan kimilerini listeledik ve özetlemek gerekirse öykülerinden bahsettik. olağan olarak bu liste epeyce daha uzun olabilirdi. Listede olmasını istediğini sinemaları yorumlarda paylaşabilirsiniz.