Toplumsal cinsiyet kavramları bizlere bayanlar ve erkekler içindeki kültürel farklılıkları söz eder. Bu farklılıkların, erkek hâkim bir toplumda bayan cinsiyetine ait olumsuz tavırların gelişmenine niye olarak, toplumsal cinsiyetçilik ismi altında topluma ayrımcılık olarak yansıması ile bayanın toplumsal, kültürel, politik ve ekonomik alanlarda erkeğe bakılırsa düşük pozisyonda tutulmasına yol açması yeni bir şey olmamakla bir arada, toplumsal cinsiyetçiliğin kökenine ait tartışmalar hala sürmektedir. Bu farklılıklar toplumdan topluma değişebilmekte ve gelişen dünyayla şekillenmektedir.
Cinsiyetler ortası eşitsizlik her vakit çaba edilen bir sorundur. Sırf günümüzde eşitliği savunan fikirlerin sesinin daha gür çıkmasıyla cinsiyetler ortası eşitsizlikler her vakit görünür halde yaşatılmasa da maalesef birfazlaca mevzuda eşitsizlik, örtük ve manipülatif halde devam etmektedir. Buna yönelik birden çok niyet biçimleri ve araştırmalar mevcuttur.
Bunlardan biri de Glick ve Fiske tarafınca geliştirilen “Çelişik Hisli Cinsiyetçilik”tir. Bu kuram, iki yüzü olan bir madalyon üzeredir diyebiliriz. Bayanlar klâsik ve beklenen rollere uygun halde davrandıklarında daha yardımsever ve müdafaacı tavırlarla; klâsik beklentilerin haricinde davrandıklarında ise düşmanca cinsiyetçiliğe maruz kalmaktadırlar. bahsetmiş olduğum durumların özeti niteliğindeki görsel:
Genel olarak baktığımızda muhafazacı cinsiyetçilik; bayanların narin, korunmaya muhtaç, adamların sahip olamayacağı seviyede ahlaki hassaslığa sahip olan ve adamların duygusal gereksinimlerini karşılayabilecek şanlı güçlere sahip (!) olan varlıklar olduklarını söyler. Bu bakış açısı pek manipülatif olmakla birlikte müspet bir manası varmış üzere gösterilir. Ne yazık ki bayanların da çok fazla benimsemiş olduğu bu fikir biçimlerine karşı çıkıldığında toksik birey olarak isimlendirilme ihtimaliniz yüksektir.
Cumhuriyet Üniversitesi öğrencileri içinde yapılan bir araştırma kararında erkek öğrencilerin kız öğrencilere oranla daha çelişik hisler ortasında oldukları tespit edilmiştir. Öğrenciler içinde cinsiyete göre, erkeklerde düşmanca cinsiyetçilik; kız öğrencilerde müdafaacı cinsiyetçilik açısından manalı bir fark olduğu bulunmuştur. Araştırmadan elde edilen sonuçlar; düşmanca cinsiyetçiliğin yüksek olması durumunda bayanların erkeklere oranla düşmanca cinsiyetçiliğe fazla reaksiyon gösterdiğini, düşmanca cinsiyetçiliği önyargı ve ayrımcılık olarak algılarken, müdafaacı cinsiyetçiliğe olumlu yaklaştıklarını göstermektedir. Bunun niçini olarak müdafaacı cinsiyetçiliğin bayana daha epeyce bedel verme, onu şanlı görme üzere manalarla bağdaştırılması gösterilebilir.
Son olarak muhafazacı cinsiyetçiliğe örnek olabilecek birkaç tabir:
– “Sen yorma kendini ben hallederim.”
– ”Kadınlar geç saatte tek başına, onu koruyacak bir erkek yanında yokken dışarda durmamalı.
– “Kadınlar narin ve incedir.”
– “Erkekler bayanları koruyup kollamalıdır.”
– “Kadınlar üstün özelliklere sahiptir.”
Liste bu bakış açısıyla uzayıp masraf. Değerli olan söylenen cümlelerdeki alt metinleri nazaranbilmek. Birden fazla vakit bu niyette olan şahıslar bile cinsiyetçilik yaptığının farkında olmadan takdir bekliyor maalesef. Yazının başında da dediğim üzere bu durum her vakit gayret edilen bir bahis olmuştur ve o denli olmaya da devam edecektir…
Cinsiyetler ortası eşitsizlik her vakit çaba edilen bir sorundur. Sırf günümüzde eşitliği savunan fikirlerin sesinin daha gür çıkmasıyla cinsiyetler ortası eşitsizlikler her vakit görünür halde yaşatılmasa da maalesef birfazlaca mevzuda eşitsizlik, örtük ve manipülatif halde devam etmektedir. Buna yönelik birden çok niyet biçimleri ve araştırmalar mevcuttur.
Bunlardan biri de Glick ve Fiske tarafınca geliştirilen “Çelişik Hisli Cinsiyetçilik”tir. Bu kuram, iki yüzü olan bir madalyon üzeredir diyebiliriz. Bayanlar klâsik ve beklenen rollere uygun halde davrandıklarında daha yardımsever ve müdafaacı tavırlarla; klâsik beklentilerin haricinde davrandıklarında ise düşmanca cinsiyetçiliğe maruz kalmaktadırlar. bahsetmiş olduğum durumların özeti niteliğindeki görsel:
Genel olarak baktığımızda muhafazacı cinsiyetçilik; bayanların narin, korunmaya muhtaç, adamların sahip olamayacağı seviyede ahlaki hassaslığa sahip olan ve adamların duygusal gereksinimlerini karşılayabilecek şanlı güçlere sahip (!) olan varlıklar olduklarını söyler. Bu bakış açısı pek manipülatif olmakla birlikte müspet bir manası varmış üzere gösterilir. Ne yazık ki bayanların da çok fazla benimsemiş olduğu bu fikir biçimlerine karşı çıkıldığında toksik birey olarak isimlendirilme ihtimaliniz yüksektir.
Cumhuriyet Üniversitesi öğrencileri içinde yapılan bir araştırma kararında erkek öğrencilerin kız öğrencilere oranla daha çelişik hisler ortasında oldukları tespit edilmiştir. Öğrenciler içinde cinsiyete göre, erkeklerde düşmanca cinsiyetçilik; kız öğrencilerde müdafaacı cinsiyetçilik açısından manalı bir fark olduğu bulunmuştur. Araştırmadan elde edilen sonuçlar; düşmanca cinsiyetçiliğin yüksek olması durumunda bayanların erkeklere oranla düşmanca cinsiyetçiliğe fazla reaksiyon gösterdiğini, düşmanca cinsiyetçiliği önyargı ve ayrımcılık olarak algılarken, müdafaacı cinsiyetçiliğe olumlu yaklaştıklarını göstermektedir. Bunun niçini olarak müdafaacı cinsiyetçiliğin bayana daha epeyce bedel verme, onu şanlı görme üzere manalarla bağdaştırılması gösterilebilir.
Son olarak muhafazacı cinsiyetçiliğe örnek olabilecek birkaç tabir:
– “Sen yorma kendini ben hallederim.”
– ”Kadınlar geç saatte tek başına, onu koruyacak bir erkek yanında yokken dışarda durmamalı.
– “Kadınlar narin ve incedir.”
– “Erkekler bayanları koruyup kollamalıdır.”
– “Kadınlar üstün özelliklere sahiptir.”
Liste bu bakış açısıyla uzayıp masraf. Değerli olan söylenen cümlelerdeki alt metinleri nazaranbilmek. Birden fazla vakit bu niyette olan şahıslar bile cinsiyetçilik yaptığının farkında olmadan takdir bekliyor maalesef. Yazının başında da dediğim üzere bu durum her vakit gayret edilen bir bahis olmuştur ve o denli olmaya da devam edecektir…